Της
Όλγας Χαραμή
στην “Καθημερινή”
Στη μαρίνα της Κω έχει αρκετή κίνηση. Ιστιοπλόοι και σκαφάτοι πηγαινοέρχονται ψωνίζοντας προμήθειες, τσεκάροντας μηχανές, μελετώντας χάρτες. Ο Γιώργος Κίντης και ο Χρήστος Μυλωνάς της Istion yachting μάς ξεναγούν στο σκάφος, ένα πανέμορφο Bavaria 45, ονόματι Johnny, πράγμα που θεωρούμε καλό σημάδι γιατί «σπίτι χωρίς Γιάννη προκοπή δεν κάνει», πολλώ μάλλον σκάφος. Η Istion, εκτός από αξιόπιστη και εξελισσόμενη εταιρεία, είναι βέρα Δωδεκανήσια. Ξεκίνησε την ιστορία της εδώ, στην Κω, της οποίας η μαρίνα, έτσι κι αλλιώς, φημίζεται για τις παροχές της. Μας δείχνουν τα μηχανικά, μας λένε να προσέξουμε τις ξέρες στην έξοδο της Κω, και άλλα πολλά. Δεν τους ακούω καν. Κοιτάω μονάχα τις πρυμάτσες με ανυπομονησία. Καπετάνιος Α΄ ο επαγγελματίας skipper Μενέλαος Συκομίτης. Καπετάνιος Β΄ ο ιστιοπλόος Κώστας Μόσχος, εφτά φορές στην πρώτη θέση με την ομάδα του στο Ράλλι Αιγαίου. Και λύνουμε. Και βγαίνουμε από τη μαρίνα με την πανηγυρική συνοδεία ειδικού σκάφους. Και η θάλασσα μας «φτύνει» με το καλημέρα στο πρόσωπο. Καλά ξεκινήσαμε.
ΠOΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΒΟΡΡΑ
Το GPS λέει πως πλέουμε στα τουρκικά χωρικά ύδατα – γι’ αυτό και τα σκάφη στα Δωδεκάνησα φέρουν και τούρκικο σημαιάκι μαζί με το ελληνικό. Έχουμε τον καιρό όρτσα (στην πλώρη) και τον αέρα στις 0 μοίρες, που θα πει ότι δεν ανοίγουμε πανιά για να αποφύγουμε το τακ (ζιγκ-ζαγκ). Πορεία βόρεια. Οι ακτές περνούν αργά δίπλα μας, τα θαλασσοπούλια πλανάρουν απ’ την άλλη και ένα ελαφρύ αεράκι μάς χτυπά. Το αίσθημα ελευθερίας σε όλο του το μεγαλείο. Έξι ώρες ήρεμης πλεύσης, πλάι σε νησιά. Από τη μια η Κάλυμνος, η Ψέριμος, η Λέρος από την άλλη η Καλόλιμνος, τα Ίμια, η Τουρκία - τόσο κοντά που ξεχωρίζεις τα σπίτια του Μπόντρουμ.
Αυτό είναι το μεγάλο ατού των Δωδεκανήσων για τους ιστιοπλόους: ανά πάσα στιγμή μπορείς να πιάσεις στεριά είτε λόγω ανάγκης, είτε για να γνωρίσεις άλλον τόπο. Ο άλλος λόγος είναι οι αέρηδες που, αν εξαιρέσεις κάποια μπουγάζια, είναι σταθερός, δυνατός, μαΐστρος (βορειοδυτικός).
Άφιξη στο λιμάνι των Αρκιών. Πράσινο παντού: αγριλιές, ελιές, πεύκα. Τα τζιτζίκια χαλούν τον κόσμο. Στο μικροσκοπικό λιμανάκι είναι αραγμένα πέντε σκάφη. Δένουμε εύκολα στον μικρό μόλο. Έλληνες από τη μία, Γάλλοι από την άλλη. Γενικώς, η περιοχή είναι αγαπημένη των ξένων επισκεπτών και ειδικά των σκαφάτων.
Στους Αρκιούς υπάρχουν δυο-τρεις ταβέρνες, μια καφετέρια, ένα μαγαζάκι με χειροποίητα είδη δώρων και τίποτε άλλο. Ούτε ρεύμα και νερό για το σκάφος θα βρείτε. Αν θέλετε να ξεμουδιάσετε όμως, μπορείτε να ανεβείτε μέχρι το εκκλησάκι της Παναγιάς Παντάνασσας και να χαζέψετε τη θέα από ψηλά.
Βουτιές θα κάνετε στην παραλία Πίσω Πατελιά (δέκα λεπτά περπάτημα από το λιμάνι) ή στο Λιμνάρι (είκοσι λεπτά με τα πόδια) και στα Τηγανάκια, έναν παράδεισο που προσεγγίζουν τα σκάφη. Μπλε βαθιά νερά όπου είναι αραγμένα καταμαράν, κότερα, φουσκωτά, απολαμβάνοντας τη νηνεμία ανάμεσα στις ομώνυμες νησίδες. Ρίχνουμε το βαρκάκι και πάμε στα ρηχά. Οι μικρές παραλίες μοιάζει λες και έχουν να πατηθούν χρόνια, τα νερά είναι τιρκουάζ, με γλιστερές πέτρες, η βουτιά... αξέχαστη.
Το βράδυ στο λιμανάκι όλοι οι δρόμοι οδηγούν στον Τρύπα (τηλ. 22470-32230), την ταβέρνα του Μανώλη Μελιανού. Χαλαρή ατμόσφαιρα, τσιπουράκια, ένα ντόπιο κατσικάκι υπέροχο και ντόπια τυριά, μιας και στους Αρκιούς έχουν ζώα και τυροκομούν. Μια ξαφνική διακοπή ρεύματος βυθίζει τον οικισμό στο σκοτάδι: μένει μόνο το φως του φεγγαριού. Οι παρέες σιγοψιθυρίζουν, η ατμόσφαιρα είναι απερίγραπτη. Το ίδιο και στο σκάφος όπου ξαπλώνουμε στην πλώρη: η θάλασσα υπονοείται στο σκοτάδι, τα αστέρια μοιάζουν αδιανόητα φωτεινά ελλείψει φωτός και ανάμεσα στις σκότες και τα ιστία των διπλανών το φεγγάρι γέρνει κατακόκκινο. Αυτά τα κόκκινα φεγγάρια θα σας συντροφεύουν στα νησιά εδώ, που λόγω θέσης βλέπουν τη δύση της σελήνης φαντασμαγορικά.
ΑΚΡΙΤΙΚΟ ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ
Το πρωί βάζουμε πλώρη για Αγαθονήσι. Δεν ταιριάζει γεωγραφικά, αλλά αυτή είναι η χαρά του σκάφους: να πηγαίνεις όπου θέλεις όποτε θέλεις. Είναι το βορειότερο από τα Δωδεκάνησα εν γένει, δίπλα στη Σάμο και στις τουρκικές ακτές.
Ο αέρας στα 25 μίλια, η τροχιά μας στις 90 μοίρες και τα πανιά ανοιχτά. Η πλεύση σε πλαγιοδρομία είναι σκέτη απόλαυση. Λίγο πριν από την είσοδο πέφτουμε στο μπουγάζι του Αγαθονησίου που κατεβάζει καιρό απευθείας από το μυστήριο Ικάριο. Σπεύδουμε να μαζέψουμε πανιά. Τα βράχια πλησιάζουν απειλητικά, και τέσσερις άνθρωποι παλεύουμε με τις σκότες. Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις, αν δεν ξέρεις από ιστιοπλοία, έναν τρόμο τον νιώθεις. Τότε κοιτάς τον καπετάνιο: το ύφος του μας καθησυχάζει.
Στο Αγαθονήσι δεν έχουμε πού να δέσουμε. Η μόνη επιλογή είναι μπροστά στον οικισμό, αλλά τα ρηχά νερά θέλουν προσοχή. Στον ντόκο δένουν από τη μία τα καΐκια, από την άλλη το πλοίο της γραμμής και το λιμενικό. Δύο θέσεις ανάμεσά τους περισσεύουν, κι εκεί βολευόμαστε με πλαγιοδέτηση. Υπάρχει παροχή νερού και ρεύματος (με κάρτες των 10 ευρώ που θα βρείτε στη διπλανή καφετέρια), που όμως είναι αρκετά μακριά για να φτάσουν καλώδια και λάστιχα.
Εκατό κάτοικοι στο Αγαθονήσι, δύο χωριά και ξεχωριστός δήμος για τιμητικούς λόγους. Το κινητό πιάνει τούρκικα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Τα περισσότερα προϊόντα, όμως, είναι ντόπια ή σαμιώτικα. Εκτρέφουν μοσχάρια, κατσίκια και πρόβατα, φτιάχνουν τυριά, ψαρεύουν, διατηρούν μποστάνια. Θα τα δοκιμάσετε στις ταβέρνες Γιώργος (τηλ. 22470-29101) και Ατσίδας (τηλ. 22470-29100). Για καφέ, πρωινό και ποτό θα πάτε στο Memento (τηλ. 22470-29019).
Στην παραλία του Αγίου Γεωργίου σύσσωμα τα παιδιά του νησιού συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Αθλητικά μονοπάτια» για τα ακριτικά νησιά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Στην κοντινή παραλία Σπηλιά τα αρμυρίκια φτιάχνουν ωραίες σκιές, αλλά εντοπίζουμε μια δράκαινα στα ρηχά. Στις παραλίες Πάλος και Βαθύ Πηγάδι πας περπατώντας και βρίσκεις και πολλούς με σκάφη. Στο Καθολικό συναντάμε τους ντόπιους ψαράδες στα καΐκια και τις ψαροκαλύβες, και στο Καστράκι περπατάμε στον αρχαιολογικό χώρο του αρχαίου λιμανιού που είχε εργαστήρια πορφύρας. Φεύγοντας από το Αγαθονήσι, ο Γιάννης Γιαμαίος, το βιολί του νησιού, βγαίνει και μας αποχαιρετά παίζοντας μες στη μέση του δρόμου νησιώτικους σκοπούς.
ΕΡΗΜΙΤΕΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ
«Μαράθι από ιστιοπλοϊκό Johnny, λαμβάνει;» Ο Μενέλαος στον ασύρματο παλεύει να πιάσει γραμμή με το νησί για να μάθει τα δεσίματα. Υποτίθεται ότι οι εκεί εστιάτορες έχουν τοποθετήσει VHF για αυτόν τον σκοπό. Δεν παίρνουμε ποτέ απάντηση, αλλά σύντομα ανακαλύπτουμε πως το Μαράθι δεν έχει ουσιαστικά προβλήτα. Καράβι της γραμμής, έτσι κι αλλιώς, δεν έρχεται εδώ. Ένας μικρός μόλος που δένουν λίγα φουσκωτά και εκδρομικά, και ρεμέτζα μέσα στη θάλασσα για να μένεις αρόδο.
Τι είναι το Μαράθι; Μια παραλία! Αμμώδης με ρηχά νερά που βαθαίνουν ομαλά και με αρμυρίκια για σκιά. Είναι και τρεις ταβέρνες και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου σε απόσταση 10 λεπτών. Θάλασσα και φαγητό, κόκκινα φεγγάρια και ζωή δίχως περιττές πολυτέλειες.
Το ίδιο ισχύει και στα Ασπρονήσια, τις ακατοίκητες νησίδες βορειοανατολικά των Λειψών. Νομίζω ότι είναι από τα ομορφότερα μέρη της Ελλάδας.
Εκεί όπου οι δύο νησίδες συγκλίνουν δημιουργείται μια κατάλευκη παραλία με ωραία ασβεστολιθικά βράχια και βότσαλα. Βλέπεις τα πιο γαλάζια, κρυστάλλινα νερά κι όταν βουτάς συνεπαρμένος σου κόβεται η ανάσα – και από την ομορφιά και από το κρύο. Θα μπορούσαμε να μείνουμε μέρες εδώ, αλλά συνεχίζουμε για Μακρονήσι, το άλλο ακατοίκητο νησάκι νότια των Λειψών.
Στη νότια πλευρά του, εκεί όπου περιμένουμε να είμαστε μόνοι μας, συναντάμε κάθε είδους πλεούμενο. Ρίχνουν άγκυρα στον αμμώδη βυθό και περνούν όλη μέρα με καγιάκ, SUP, βουτιές από τα βράχια. Αν περπατήσετε λίγο στην ακτή, θα φτάσετε σε μια εντυπωσιακή περίκλειστη επιφανειακά λίμνη με θαλασσινό νερό.
ΟΙ ΛΕΙΨΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΛΕΙΠΟΥΝ
«Ένας κόμπος έλυσε τα χέρια των θαλασσινών», λέει ο καπετάνιος Κώστας και μέχρι να φτάσουμε στους Λειψούς μάς έχει μάθει την περίφημη καντηλίτσα. Εδώ μας περιμένει κόσμος, οπότε δεν τη χρησιμοποιούμε. Μας βοηθούν να δέσουμε, μας συνδέουν αμέσως με ρεύμα και νερό, έναντι μικρού αντίτιμου. Οργανωμένα πράγματα σε σχέση με τα υπόλοιπα νησιά. Όλες οι θέσεις είναι κατειλημμένες. Δένουμε στην εξωτερική πλευρά της προβλήτας. Ο δυνατός αέρας που έχει σηκωθεί θα μας κρατήσει στους Λειψούς δυο μέρες.
Το νησί είναι αγαπημένος προορισμός για Έλληνες και Ιταλούς που έρχονται κάθε καλοκαίρι. Κομβικό σημείο το ταβερνάκι Ασπράκης (τηλ. 22470-41273), όπου ο Σίβος και η παρέα του δεν θα σας σερβίρουν μόνο εξαιρετικά σπιτικά μεζεδάκια αλλά θα σας φροντίσουν σαν φιλοξενούμενους.
Έτερο σημείο για να περάσεις όλη τη μέρα το εστιατόριο Dilaila (τηλ. 22470-41041) στην Κατσαδιά. Όλη μέρα βουτιές και καλό φαγητό, συνοδεία κοκτέιλ. Ωραίες βουτιές θα κάνετε και στον Πλατύ Γιαλό και στη Χοχλακούρα. Κοντά της υπάρχει μια μικρή μυστική παραλία με σπηλιά.
Έτσι κυλάει το διήμερο στο νησί. Με περιπάτους στο χωριό, με καλαμπούρια με τη θεατρική ομάδα που έχει πολλή όρεξη να διαπρέψει, με βόλτες με τα άλογα του Νεκτάριου (τηλ. 6944-935475).
Στο τυροκομείο Alpha Farm (τηλ. 22470-41449) του Iταλού Αλεσάντρο Μπαλτισέρα, η Μαρία Γιαμαίου μάς μιλά για τη φάρμα με τα ζώα και το βουβαλίσιο, κατσικίσιο και αγελαδινό γάλα με τα οποία φτιάχνουν τα υπέροχα τυριά τους (γραβιέρες, κεφαλοτύρια, ξινομυζήθρα, caciotta κ.ά).
Στην Παναγιά του Χάρου του 17ου αιώνα η Κατερίνα μάς εξηγεί ότι η παράξενη ονομασία προέρχεται από την εικόνα της Παναγίας που κρατάει τον Χριστό Εσταυρωμένο.
Το απόγευμα στο οινοποιείο των Λειψών (τηλ. 22470-41192, lipsiwinery.com) δοκιμάζουμε το φημισμένο φωκιανό κρασί του νησιού, με φόντο το ηλιοβασίλεμα και τον περιποιημένο αμπελώνα, ακούγοντας μαντινάδες από τον ιδιοκτήτη Μανώλη Βαβουλά.
Το τελευταίο βράδυ το περνάμε στο σκάφος. Με έναν διαολεμένο μαΐστρο που ξεσύρει την άγκυρα κάθε λίγο, με τα ιστία να τρίζουν και το διπλανό σκάφος να χτυπάει στην προβλήτα.
Με φωκιανό κρασί και καραβίσια μακαρονάδα, με το λαούτο του Κώστα και τη φωνή της φίλης τραγουδίστριας Nastazia Beikof, που συναντήσαμε εδώ, να σιγοντάρουν τον άνεμο. Με μουσαφιραίους μερικούς Λειψιώτες και τον καπετάνιο Α’ να φυλάει ολονύχτια βάρδια εντέλει, τραγουδώντας Καββαδία: «Τρελός μουσώνας ράγισε μεσονυχτίς τα ρέλια».
ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΑΣ
Η Istion Yachting ξεκίνησε τη λειτουργία της στην Κω, το 1992, υπό τον μέχρι σήμερα ιδιοκτήτη της Γιάννη Κουρούνη, ο οποίος μάλιστα συμμετείχε ως διευθυντής έργου στην κατασκευή της μαρίνας της Κω. Από τις πρώτες εταιρείες ενοικιάσεως σκαφών αναψυχής στην περιοχή, συνέβαλε τα μέγιστα στην προώθηση και ανάπτυξη της δραστηριότητας στα Δωδεκάνησα, ενώ θεωρείται πρωτοπόρος εταιρεία στη διάθεση catamarans στην Ελλάδα, προάγοντας τις διακοπές με σκάφος σε μη ιστιοπλόους. Σήμερα διαθέτει έξι βάσεις (Αθήνα, Λαύριο, Κως, Σκιάθος, Λευκάδα, Κέρκυρα), έναν στόλο με περισσότερα από 160 σκάφη (κυρίως ιστιοπλοϊκών Monohulls, Catamarans και μηχανοκίνητων) με μέσο όρο ηλικίας τα 4,6 έτη και θεωρείται από τις πλέον δυναμικές εταιρείες yachting. Βραβευμένη και πιστοποιημένη από τους μεγαλύτερους διεθνείς οργανισμούς, δεν περιορίζεται στην αναψυχή, αλλά στηρίζει ενεργά και την αθλητική ιστιοπλοΐα, με τη διοργάνωση του διεθνούς ιστιοπλοϊκού event «CATAMARANS CUP International Regatta», με τη χορηγία του Hellenic Match Racing Tour και με την υποστήριξη του Sailing Marathon.