Το σκαρί της τουριστικής λάντζας «Αντωνία», σε βάθος 31,5 μέτρων ανοιχτά της Αίγινας μετά τη σύγκρουσή του με το ταχύπλοο «Ντουέντε» τον Αύγουστο του ...
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Η σύγκρουση των δύο σκαφών στα ανοιχτά της Αίγινας ήταν τόσο σφοδρή που τα σημάδια της φαίνονταν ξεκάθαρα στο σκαρί του ναυαγίου. Η τουριστική λάντζα «Αντωνία», καθηλωμένη σε βάθος 31,5 μέτρων, είχε ένα μεγάλο τσάκισμα στη μέση της δεξιάς πλευράς, εκεί όπου την είχε εμβολίσει το ταχύπλοο «Ντουέντε». Λιγότερα από οκτώ καθίσματα είχαν μείνει καρφωμένα στη θέση τους. Η γέφυρα σε πολλά σημεία είχε καταστραφεί. Τέσσερις άνθρωποι που επέβαιναν στο «Αντωνία», μεταξύ των οποίων ένα κορίτσι 5 ετών με τον πατέρα του, καθώς και ο καπετάνιος του τουριστικού σκάφους, σκοτώθηκαν. Ηταν 16 Αυγούστου 2016 και το πολύνεκρο δυστύχημα μονοπωλούσε τότε την επικαιρότητα. Επειτα από 2,5 χρόνια, μια δικαστική διαμάχη επαναφέρει την υπόθεση στο προσκήνιο.
Τον Αύγουστο του 2018 τα αδέλφια του νεκρού καπετάνιου της λάντζας, Στυλιανού Τρίμη, κατέθεσαν στο τμήμα ναυτικών διαφορών του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς αγωγή για αποζημίωση στρεφόμενοι τότε κατά του ιδιοκτήτη και της ασφαλιστικής εταιρείας του ταχύπλοου «Ντουέντε». Τον Δεκέμβριο του 2018 η ασφαλιστική υπέβαλε τις δικές της προτάσεις. Ο φάκελος έκλεισε την περασμένη εβδομάδα και αναμένονται η εξέτασή του και η έκδοση της σχετικής δικαστικής απόφασης.
Ο Θρασύβουλος Λυκουρέζος, χειριστής του ταχυπλόου, ο οποίος είχε προφυλακιστεί για 11 μήνες κατηγορούμενος για πρόκληση ναυαγίου, πέθανε τον Νοέμβριο του 2017 σε ηλικία 78 ετών. Μετά τον θάνατό του το ποινικό σκέλος της υπόθεσης, που μέχρι τότε βρισκόταν σε εξέλιξη, ετέθη στο αρχείο. Η συνέχεια που δίνεται τώρα στα αστικά δικαστήρια έχει και νομικό ενδιαφέρον, καθώς οι ενάγοντες επικαλούνται ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο του 2014 που αφορά τα μικρά ιδιωτικά σκάφη αναψυχής.
Στην αγωγή τους οι συγγενείς του καπετάνιου της τουριστικής λάντζας υποστηρίζουν ότι ο ιδιοκτήτης του ταχυπλόου, κάτοικος Μεγάλης Βρετανίας, ήταν «υπαίτιος» της διεμβόλισης γιατί παραχώρησε το σκάφος του σε άνθρωπο που ήταν ακατάλληλος. Μεταξύ άλλων, αναφέρουν ότι ο Θρασύβουλος Λυκουρέζος έπασχε από σοβαρά προβλήματα υγείας, λάμβανε χρόνια φαρμακευτική αγωγή, ότι δεν κατείχε την «προσήκουσα ναυτική τέχνη» και ότι αδυνατούσε να τηρήσει τους ενδεδειγμένους κανόνες ασφαλούς και συνετής ναυσιπλοΐας.
Στην απολογία του ο Λυκουρέζος είχε δηλώσει ότι αιφνιδιάστηκε «από την απροσδόκητη παρουσία λίγα μέτρα μπροστά από την πλώρη του κινούμενου “Ντουέντε” του άλλου σκάφους που διασταύρωνε από αριστερά προς τα δεξιά». Υποστήριξε ακόμη ότι ενεργώντας ενστικτωδώς τράβηξε τα χειριστήρια των μηχανών στη θέση «κράτει» αλλά το ταχύπλοο συνέχισε να κινείται πλαναρισμένο, χτύπησε τις ξύλινες υπερκατασκευές της λάντζας και πέρασε από πάνω της βυθίζοντάς την.
Βάσει των Διεθνών Κανονισμών Αποφυγής Συγκρούσεων κάθε πλοίο, ακόμη κι αν έχει προτεραιότητα κινούμενο από τα δεξιά, οφείλει να αποφύγει τη σύγκρουση ενεργώντας με «τη ναυτική τέχνη και εμπειρία». Αυτή η προσπάθεια αποφυγής της σύγκρουσης ονομάζεται «χειρισμός της τελευταίας στιγμής» και μπορεί να περιλαμβάνει και μια πλήρη στροφή 360 μοιρών. Σύμφωνα με την αγωγή των συγγενών του καπετάνιου της λάντζας, η «Αντωνία» κινείτο με σταθερή ταχύτητα 5 ναυτικών κόμβων, ενώ το «Ντουέντε» με 30 ναυτικούς κόμβους.
Η αντιδικία
Η ασφαλιστική εταιρεία έχει ζητήσει να απορριφθεί η αγωγή ως αβάσιμη. Στις προτάσεις της υποστηρίζει ότι δεν μπορεί βάσει νομοθεσίας να ασκηθεί ευθεία αγωγή εναντίον της και ότι δεν βαρύνονται με υποχρέωση αποζημίωσης. Ακόμη αρνείται δική της ευθύνη, υποστηρίζοντας ότι είχε αθετηθεί από τον ιδιοκτήτη ρητή εγγύηση του ασφαλιστηρίου, και δεν δέχεται ότι η ευθύνη για το δυστύχημα βαρύνει το σκάφος «Ντουέντε». Συγκεκριμένα αναφέρει ότι βάσει του ασφαλιστηρίου θα είχε τον έλεγχο του σκάφους είτε ο ιδιοκτήτης, είτε ο επαγγελματίας κυβερνήτης και ότι ο χειριστής θα έπρεπε να είχε αποκτήσει νόμιμα τη σχετική άδεια. Κατά την ασφαλιστική εταιρεία ο Θρασύβουλος Λυκουρέζος δεν ήταν επαγγελματίας κυβερνήτης, ενώ του αφαιρέθηκε η άδεια. Οι ενάγοντες πάντως επισημαίνουν ότι η αφαίρεση και η ανάκληση της άδειας έγιναν εκ των υστέρων, μετά το συμβάν.
«Αυτός ο δικαστικός αγώνας είναι μεγάλης σημασίας για τα αδέλφια του καπετάνιου που πνίγηκε στο δυστύχημα, δεδομένου ότι βάσει της νέας νομοθεσίας πρέπει πλέον και νομολογιακά να κριθεί ότι στα ιδιωτικά σκάφη αναψυχής υπάρχει η υποχρέωση ευθείας αποκατάστασης της ζημιάς απέναντι σε τρίτους ζημιωθέντες από τις ασφαλιστικές εταιρείες, όπως συμβαίνει και στα αυτοκίνητα», λέει η δικηγόρος των αδελφών Τρίμη, Τατιάνα Τσιρακοπούλου. «Με την πρακτική που ακολουθούν οι ασφαλιστικές, στην πράξη καθίσταται ανενεργό το ασφαλιστήριο απέναντι στους τρίτους ζημιωθέντες κάθε μικρού ιδιωτικού σκάφους αναψυχής».
Η επίμαχη διάταξη που επικαλούνται στην αγωγή τους οι συγγενείς του θανόντος βρίσκεται στον νόμο 4256/2014. Σε αυτόν αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι η μετακίνηση και κυκλοφορία των μικρών σκαφών (ταχυπλόων) επιτρέπεται μόνο εάν αυτά είναι ασφαλισμένα για αστική ευθύνη για σωματικές βλάβες ή θάνατο επιβαινόντων και τρίτων από πρόσκρουση, σύγκρουση, ναυάγιο ή οποιαδήποτε άλλη αιτία. Οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι ο αυτός ο νέος νόμος είναι εξειδικευμένος και δίνει τη δυνατότητα ευθείας ασφαλιστικής κάλυψης υπέρ «των τρίτων» χωρίς να απαιτείται η έκδοση εκκρεμών υπουργικών αποφάσεων όπως συνέβαινε με προηγούμενο νόμο του 1997.