Τρεχαντήρια, περάματα, καραβόσκαρα και λατίνια συναντήθηκαν στα «Καπετανέικα» της Πάρου για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.
Ένα ταξίδι στον χρόνο με διαβατήριο τη ναυτική παράδοση των καραβομαραγκών είχαν την ευκαιρία να κάνουν όσοι βρέθηκαν από τις 14 έως τις 16 Σεπτεμβρίου στη Νάουσα της Πάρου, στα «Καπετανέικα», που στήθηκαν φέτος για δεύτερη χρονιά. Πανέμορφα πολύχρωμα ξυλόγλυπτα σκαριά έριξαν άγκυρες δίπλα σε ψαράδικα και σε υπερσύγχρονα κότερα και έγιναν η αλυσίδα που ένωσε το παρελθόν με το παρόν, μεταφέροντας όσους συμμετείχαν, αλλά και το κοινό, στις εποχές που οι Ναουσαίοι καπετάνιοι όργωναν τη Μεσόγειο.
Τα «Καπετανέικα» δεν είναι αγώνας, ούτε «σαλόνι» επίδειξης παραδοσιακών σκαφών. Δεν στοχεύουν μόνο στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ούτε είναι απλώς ένα γλέντι. Είναι όλα αυτά μαζί. Πριν από δύο χρόνια, κάποιοι ρομαντικοί Ναουσαίοι, φίλοι του αρχιτέκτονα και γλύπτη Κώστα Γουζέλη, την ώρα που έπιναν σούμες (σ.σ.: τοπικό ποτό σαν ρακή), αποφάσισαν να στήσουν μια γιορτή στη μνήμη του, για να τιμήσουν τον άνθρωπο που αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στην αναστήλωση παλαιών ξύλινων ιστιοφόρων καϊκιών.
ΠΑΝΕΜΟΡΦΑ ΣΚΑΡΙΑ
Στη γραμμή εκκίνησης του αγώνα επίδειξης βρέθηκαν συνολικά τριάντα δύο σκαριά: τρεχαντήρια, περάματα, καραβόσκαρα, λατίνια. Οι άνθρωποι της θάλασσας –ψαράδες, «εραστές» των ξύλινων κατασκευών και ιστιοπλόοι με διεθνείς διακρίσεις– απόλαυσαν μια διαφορετικού τύπου ιστιοδρομία. «Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Δεν περιμένει κανείς ότι ένα τέτοιο σκάφος θα έχει τόσο όμορφη πλεύση», μας είπε ο Μπούμπης Χατζηκυριακάκης. Ο 78χρονος ιστιοπλόος, με χιλιάδες μίλια στην ανοιχτή θάλασσα, μαζί με τον γιo του Μάρκο και τον εγγονό του Παναγιώτη –τρεις γενιές ιστιοπλόων–, έτρεξαν με το «Αθηνά», το σκάφος του αείμνηστου Κώστα Γουζέλη.
Τα ξύλινα σκαριά που πήραν μέρος στα «Καπετανέικα» ήταν το ένα πιο όμορφο από το άλλο. Επίκεντρο των συζητήσεων αποτέλεσε το σκάφος «Υπαπαντή», ένα κόκκινο πέραμα που κατασκευάστηκε το 1961 στη Σύρο και με τον αείμνηστο Ναουσαίο καπετάνιο Λινάρδο Μαλαματένιο στο τιμόνι έγραψε τη δική του ιστορία στις μεταφορές εμπορευμάτων στο Αιγαίο. Χάρη στα «Καπετανέικα», επέστρεψε ύστερα από πολλά χρόνια στη Νάουσα και σκόρπισε ρίγη συγκίνησης. Οι νέοι –Σαμιώτες– ιδιοκτήτες του το έχουν διατηρήσει σε άριστη κατάσταση, κρατώντας ακόμα και τις δέστρες που στο παρελθόν έδεναν τα μοσχάρια, και το χρησιμοποιούν για αναψυχή.
Στο πλήρωμα του «Αχιλλέα», που ναυπηγήθηκε το 1978 στη Θάσο, βρέθηκε ο πρωταθλητής τριγώνου Στέλιος Νούτσος, ενώ ο επίσης πρωταθλητής τριγώνου με διεθνείς διακρίσεις και στην ανοιχτή θάλασσα Στέλιος Σωτηρίου έτρεξε με το σπετσιώτικο τρεχαντήρι «Στρατής», ιδιοκτησίας Στρατή Ανδρεάδη. Στο φημισμένο καρνάγιο του μαστρο-Ντίνου Κορακή, στις Σπέτσες, κατασκευάστηκε και η «Κίρκη», που μάγεψε με τις φίνες γραμμές και την ωραία ιστιοφορία της όσους βρέθηκαν στο λιμάνι της Νάουσας. Την παράσταση έκλεψε με τα μπορντό πανιά της και η «Τοσκάνη», ένα καραβόσκαρο 20 μέτρων, που ανήκει στον Αυστριακό ευγενή Αlexander Schwartzeberg και είναι ελλιμενισμένο στην Πάτμο.
ΓΛΕΝΤΙ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
Και η γενιά, όμως, των αυριανών Παριανών θαλασσοπόρων έδωσε δυναμικό «παρών» στα «Καπετανέικα». Την πρώτη ημέρα της διοργάνωσης, όλα τα παιδιά συμμετείχαν στην κατασκευή «καραβών», ενός παιδικού παιχνιδιού σε σχήμα καραβιού που φτιάχνεται από τενεκέδες λαδιού. Κατά τη διάρκεια του αγώνα επίδειξης, οι μικροί ιστιοπλόοι του Ναυτικού Ομίλου Νάουσας Πάρου «Ναϊάς» είχαν την ευκαιρία να μυηθούν σε ένα διαφορετικό είδος πλεύσης. Φόρεσαν τα σωσίβιά τους και επιβιβάστηκαν –μεταξύ άλλων– στη «Φανερωμένη», ένα πέραμα που κατασκευάστηκε το 1945 στη Σκιάθο, μετέφερε φρούτα και λαχανικά στις Σποράδες και τώρα κάνει μια δεύτερη... καριέρα ως σκάφος αναψυχής.
Αλλά Πάρος χωρίς νησιώτικο γλέντι δεν νοείται. Τόσο στην πλατεία της Νάουσας όσο και στο καρνάγιο του Πέτρου Αλιπράντη, ο οποίος εδώ και 53 χρόνια συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση, σκαλίζει το ξύλο και δημιουργεί μοναδικά θαλάσσια κομψοτεχνήματα. «Κάθε σκάφος είναι μοναδικό. Δεν γίνεται να γίνουν δύο ίδια. Πηγαίνουν και τα σπάνε για να πάρουν επιδοτήσεις. Όταν το σπάει η μπουλντόζα, το σκάφος “μιλάει” στον ιδιοκτήτη και του λέει: “Σε βοήθησα να φτιάξεις τη ζωή σου, να παντρέψεις τα παιδιά σου, γιατί με σπας;”.
Ξέρω πολλούς που λύγισαν όταν είδαν την μπουλντόζα. Μέσα από αυτή τη γιορτή πολλοί θα το σκεφτούν πια δύο φορές πριν σπάσουν το δικό τους καΐκι», μας είπε ο καραβομαραγκός, την ώρα που οι ήχοι του βιολιού και της τσαμπούνας ξεσήκωναν τους εκατοντάδες συμμετέχοντες και επισκέπτες σε νησιώτικους ρυθμούς. Τα ξυπόλυτα πέλματα χτυπούσαν δυνατά τη γη δίπλα σε πόδια «ντυμένα» με ακριβά ιστιοπλοϊκά υποδήματα, σαν να ήθελαν, όπως μας είπε ένας ηλικιωμένος κύριος, να στείλουν το μήνυμα στους καπεταναίους που έχουν «φύγει» ότι, παρά τη στροφή στον τουρισμό, τιμούν την παράδοση του Αιγαίου, νυν και αεί. Εξάλλου, «Αιγαίο νυν και αεί» είναι και ο τίτλος του ντοκιμαντέρ για τη ναυτική παράδοση στο οποίο μετείχε ο Κώστας Γουζέλης και στου οποίου τη μνήμη στήθηκαν τα «Καπετανέικα».