Παναγιώτης Παντελής - Το κοινωνικό μέρισμα και τα αναπάντητα ερωτήματα του - e-forologia

Σε συνεργασία με τον Ηλία Χατζηγεωργίου

Την προηγούμενη εβδομάδα αφιερώσαμε το εβδομαδιαίο μας άρθρο στους φορολογικούς ελέγχους με βάση την απόφαση του Σ.τ.Ε. και τις συνέπειες αυτής. Η προθεσμία του Ν.4446/2016 λήγει τη Δευτέρα, ενώ παράλληλα για το θέμα των παραγραφών αναμένονται σχετικές οδηγίες από το Υπουργείο Οικονομικών κι έτσι θα επανέλθουμε στο θέμα σε μελλοντικά άρθρα μόλις αυτές εκδοθούν.

Στο σημερινό μας άρθρο θα επισημάνουμε κάποια βασικά στοιχεία για το κοινωνικό μέρισμα, αφού ο Ν.4501/2017 πλέον έχει δημοσιευθεί και στο ΦΕΚ, άρα το μοίρασμα του «πλεονάσματος» αποτελεί σχεδόν γεγονός.

Ήδη στο γραφείο δεχόμαστε δεκάδες, εκατοντάδες τηλεφωνήματα και mail, όπου ρωτούν για το μέρισμα, κάτι που είμαστε σίγουροι ότι συμβαίνει και στους συναδέλφους. Βέβαια, εάν δεν ανοίξει η εφαρμογή και δεν ξεκαθαριστούν και μία σειρά θεμάτων, οι αιτήσεις δεν μπορούν να γίνουν. Η εφαρμογή αναμένεται να ανοίξει μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου και θα είναι και αυτή μέσω της σελίδας της Α.Α.Δ.Ε.

Τα κριτήρια ένταξης που θα εξετάζονται στην αίτηση είναι τρία και είναι τα εξής:

  • Εισοδηματικά κριτήρια
  • Ακίνητη περιουσία
  • Κινητή περιουσία

Εισοδηματικά κριτήρια

Το όριο του εισοδήματος που θα δίνεται το μέρισμα εξαρτάται από το αριθμό των μελών του νοικοκυριού και το συνολικό του εισόδημα. Για το μονομελές νοικοκυριό το όριο είναι τα 9.000 ευρώ, για τα νοικοκυριά με δύο μέλη το όριο είναι 13.500 ευρώ, για εκείνα με δύο μέλη και ένα ανήλικο τέκνο το όριο είναι 15.750 ευρώ, με τρία ενήλικα μέλη το όριο είναι 18.000 ευρώ. Ο γενικός κανόνας είναι ότι το όριο αυξάνεται κατά 4.500 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος του νοικοκυριού και κατά 2.250 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος μέχρι το ανώτερο όριο των 27.000 ευρώ.

Όσον αφορά τα εισοδηματικά κριτήρια, υπάρχουν δύο μεγάλα ερωτήματα:

Το πρώτο έχει να κάνει με τους ανέργους του 2017 όπου η βάση των εισοδημάτων θα είναι το 2016, αλλά το 2017 είναι άνεργοι. Άλλωστε, στον νόμο παραπέμπει η μελλοντική Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα δημοσιευθεί, εάν το επιτρέψουν οι δημοσιονομικές συνθήκες. Μελετάται λοιπόν ενδεχόμενη αύξηση του ποσού σε συνδυασμό με το ποσό που θα πρέπει να μοιραστεί το οποίο δεν ξεπερνά τα 720 εκατ.

Το δεύτερο μεγάλο ερώτημα έχει να κάνει με τη βάση υπολογισμού εισοδήματος και ποιο εισόδημα θα λαμβάνεται υπόψιν. Εάν το παραλληλίσουμε με το επίδομα τέκνων (Α21) όπου ως βάση είναι το φορολογητέο, καταλαβαίνουμε ότι θα προκύψει θέμα με τα τεκμήρια. Είμαστε σίγουροι ότι όλοι οι συνάδελφοι έχουμε εμπεδώσει τι σημαίνει «φορολογητέο εισόδημα» και πως μπορεί η χρήση ενός Ι.Χ. να αυξήσει τον φόρο, αλλά και να μειώσει ή ακόμη χειρότερα να μηδενίσει επιδόματα. Στον νόμο δεν το αναφέρει ξεκάθαρα, άρα πρέπει να εκδοθεί διευκρινιστική εγκύκλιος επ’ αυτού.

Σε κάθε , πριν την υποβολή της αίτησης θα μπορούν να γίνουν τροποποιητικές δηλώσεις ούτως ώστε να γίνουν σχετικές διορθώσεις, όπως για παράδειγμα είναι η ανάλωση κεφαλαίου ή μία σειρά άλλων διορθώσεων.

Ακίνητη Περιουσία

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως ορίζεται στα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ, δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 120.000 ευρώ για μονομελές νοικοκυριό, με αύξηση του ορίου κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος, μέχρι το ανώτατο όριο των 180.000 ευρώ.

Μελετώντας το σημείο αυτό του νόμου, αξίζει να επισημάνουμε κάποια πράγματα.

1. Στη βάση υπολογισμού θα ληφθούν τα εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ που εκδόθηκαν στις 31/10/2017 χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τυχόν διορθώσεις, το σύστημα άλλωστε για τις διορθώσεις παραμένει κλειστό. Τι θα γίνει όμως με αυτούς που είχαν ενδεχομένως λάθη στα εκκαθαριστικά τους;

2. Στη βάση υπολογισμού δεν θα περιλαμβάνονται τα αγροτεμάχια αφού είναι εκτός συμπληρωματικού φόρου

3. Θα περιλαμβάνεται το σύνολο της ακίνητης περιούσιας όλου του νοικοκυριού, άρα και των φιλοξενούμενων.

Κινητή περιουσία

Το σύνολο των καταθέσεων δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 9.000 ευρώ για μονομελή νοικοκυριά. Για νοικοκυριά με περισσότερα μέλη περιμένουμε την Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα ορίζει την αύξηση του ορίου. Οι καταθέσεις θα ορίζονται από τα στοιχεία των περυσινών φορολογικών δηλώσεων, κάνοντας χρήση του μαθηματικού τύπου:

  • Ετήσιος τόκος = 9.000 Χ κλίμακα ισοδυναμίας νοικοκυριού Χ μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο 2016/100.

Με λίγα λόγια και για αυτό περιμένουμε σχετικές Εγκυκλίους, αλλά και την ΚΥΑ στην οποία αναφέρεται ο νόμος.

Επίσης, του κοινωνικού μερίσματος εξαιρούνται όσοι εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας. Στον φόρο πολυτελείας εντάσσονται όσοι έχουν Ι.Χ 2.000 κ.εκ. και άνω, με έτος πρώτης κυκλοφορίας 2007 και μετά και κυκλοφόρησαν το Ι.Χ έστω και για μία ημέρα το 2016, όσοι έχουν σκάφος αναψυχής άνω των 5 μέτρων, όσοι έχουν πισίνα, ανεμόπτερο, ελικόπτερο ή αεροσκάφος. Ακόμα, εξαιρούνται όσοι δηλώνουν δαπάνες για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, όσοι δηλώνουν δαπάνες οικιακών βοηθών και αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής κλπ.

Τέλος, εκτός μένουν όσοι δεν διαμένουν στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε έτη όπως ορίζεται στις φορολογικές δηλώσεις των χρήσεων 2012-2016, όσοι δεν είναι ασφαλισμένοι το 2017 για πάνω από έναν μήνα όπως ορίζεται από τα Μητρώα Συνταξιούχων και άμεσα ασφαλισμένων του ΕΦΚΑ. Για αυτό το τελευταίο, καλό θα ήταν να γίνει μία διευκρίνιση για να μην υπάρξει θέμα με τους ανέργους που κατοικούν μόνοι τους.

Ποσό μερίσματος

Όσον αφορά το ποσό που θα δικαιούται η κάθε οικογένεια, δεν προβλέπεται στον νόμο, δεδομένου ότι θα πρέπει να γίνουν οι σχετικοί υπολογισμοί και να ξεκαθαριστούν μία σειρά ερωτημάτων, ούτως ώστε να καταλήγουμε στο ποσό των 720 εκατ. ευρώ συνολικά που προβλέπει το άρθρο 1 του Ν.4501/2017.

Τα μοναδικά όρια που γνωρίζουμε επίσημα μέχρι τώρα είναι εκείνα που είχε ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός και ήταν για μονοπρόσωπο νοικοκυριό 450 ευρώ για εισόδημα έως 3.000 ευρώ, 350 ευρώ για εισόδημα από 3.001 ευρώ έως 6.000 ευρώ και 250 ευρώ για εισόδημα 6.001 έως 9.000 ευρώ. Τα όρια αυτά αυξάνονται κατά 50 % για κάθε ενήλικο μέλος και 25 % για κάθε ανήλικο κατά ποσό αλλά και κατά όριο.

Όσον αφορά το μέρος του πλεονάσματος που θα μοιραστεί μέσω της επιστροφής των κρατήσεων υγειονομικής περίθαλψης των συνταξιούχων κατά το διάστημα από 1.1.2012 έως 30.6.2016, δεν θα πρέπει να γίνει καμία ενέργεια και τα ποσά θα μπουν αυτόματα στους λογαριασμούς των συνταξιούχων.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να μοιραστούμε τον προβληματισμό μας με τους συναδέλφους:

Στα άπειρα ερωτήματα για το εάν κάποιος δικαιούται ή όχι το κοινωνικό μέρισμα, ο χρόνος μελέτης για την υπαγωγή ή όχι, ενδεχομένως να είναι πολύ μεγαλύτερος από το να γίνει η αίτηση και να απορριφθεί, δεδομένου ότι θα πρέπει να γίνεται μελέτη όλων των ανωτέρω.

Καλό ΣΚ σε όλους!