 |
Στο πολυσέλιδο κείμενο τονίζεται ότι «ο τομέας της ναυτιλίας κατέχει εξέχουσα σημασία» για την Τουρκία, «ενώ η ναυσιπλοΐα αποτελεί τον πιο διαδομένο τρόπο μεταφοράς εμπορευμάτων (εξαγωγές 46%, εισαγωγές 59,1%)».
Προσθέτει γενικά για την οικονομία της χώρας και τις βλέψεις των τουρκικών επιχειρηματικών ομίλων: «Η Τουρκία ανήκει στις 20 μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως, με στόχο να αποτελέσει μια από τις 10 ισχυρότερες μέχρι το 2023. Με εργατικό δυναμικό 27 εκατομμυρίων, 15.000 δολάρια κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα, φυσικούς πόρους όπως μάρμαρο, άνθρακα και σιδηρομετάλλευμα, και με αναπτυγμένη κατασκευαστική βιομηχανία, ο στόχος φαίνεται καθ' όλα εφικτός».
Εκτιμά ότι «η γεωγραφική θέση της Τουρκίας επιτρέπει στα λιμάνια της να διαχειρίζονται μεγάλες ποσότητες φορτίων μεταξύ Δύσης και Ανατολής, παρέχοντας παράλληλα εξαιρετικές προοπτικές για την ανάπτυξη των συνδυασμένων εμπορικών μεταφορών (...) Πρόσφατα έχουν γίνει κάποιες σημαντικές αλλαγές τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό περιβάλλον των λιμένων μέσα από ιδιωτικοποιήσεις, νέες επενδύσεις, επέκταση και διεύρυνση των δυνατοτήτων των λιμένων καθώς και διοικητικές μεταρρυθμίσεις, που οδήγησαν σε αύξηση της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων. Πιο συγκεκριμένα, το σύνολο των εμπορευμάτων (από εισαγωγές, εξαγωγές, ενδομεταφορές και διαμετακόμιση) που διαχειρίστηκαν τα τουρκικά λιμάνια από το 2016 υπολογίζεται σε 430 εκατ. τόνους».
Η αναφορά επισημαίνει: «Στόχος της Τουρκίας είναι να γίνει το κέντρο διαμετακόμισης φορτίου στην περιοχή, κάτι που οδηγεί στην ανάγκη για νέες επενδύσεις στους τερματικούς σταθμούς των λιμένων του Μαρμαρά, του Αιγαίου και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου (...) Το αναπτυξιακό σχέδιο της Τουρκίας αποσκοπεί στην αναβάθμιση των λιμένων της σε κέντρα logistics και χώρους διατροπικών μεταφορών».
Επίσης: «Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η προσπάθεια που γίνεται για την εξειδίκευση των λιμένων σε συγκεκριμένους τύπους φορτίων, καθώς μέχρι σήμερα λειτουργούν ως συμβατικοί τερματικοί σταθμοί που εξυπηρετούν φορτία κάθε είδους. Πιο συγκεκριμένα, αυξάνονται οι τερματικοί σταθμοί φορτηγών πλοίων στην περιοχή Ambarli και Nemrut Bay καθώς και οι τερματικοί πλοίων Ro-Ro στη θάλασσα του Μαρμαρά».
Σύμφωνα με την έκθεση, στην Τουρκία λειτουργούν 218 παράκτιες εμπορικές εγκαταστάσεις. Από αυτές οι 178 πληρούν τις διεθνείς προδιαγραφές και έχουν πιστοποιηθεί με το σχετικό ISPS Code.
Σε επιμέρους στοιχεία, το Προξενείο σημειώνει: «Η κυκλοφορία των εμπορευμάτων στους λιμένες της Τουρκίας αυξήθηκε από 190 εκατ. τόνους σε 388 εκατ. στο διάστημα μεταξύ 2003 - 2012, ενώ το 87,6% εξ αυτών πέρασε από 175 μικρά και μεγάλα λιμάνια. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στα ξηρά φορτία και τα κοντέινερ».
«Οι εξαγωγές και οι εισαγωγές καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο στη διακίνηση των εμπορευμάτων, συνολικά 81%, ενώ η περιοχή της θάλασσας του Μαρμαρά κατέχει τα πρωτεία στη διακίνηση των εμπορευμάτων ανά περιφέρεια με 63,4% (4,2 M TEU - μονάδα μέτρησης μεταφοράς κοντέινερ). Αύξηση σημειώνεται επίσης στις μεταφορτώσεις κοντέινερ και στις διαμετακομιστικές μεταφορές, οι οποίες φτάνουν τα 1,5 εκατ. TEU (περίπου 22% του συνόλου της κυκλοφορίας των κοντέινερ). Το μεγαλύτερο τμήμα των μεταφορτώσεων αυτών λαμβάνει χώρα στον ιδιωτικό λιμένα της Marport, ενώ ακολουθεί το λιμάνι της Mersin με 1.129.609 TEU».
Ξεχωριστή αναφορά γίνεται και στα σχέδια για τη μεταφορά καυσίμων, πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.ο.κ. Οπως επισημαίνεται στην έκθεση:
«Τα υγρά φορτία αποτελούν ένα βασικό είδος που διαχειρίζονται τα τουρκικά λιμάνια. Το σύνολό τους έφτασε τους 133 εκατ. τόνους το 2012 και αποτελούνταν από αργό πετρέλαιο, παράγωγα πετρελαίου, υγρά χημικά, υγροποιημένα αέρια και άλλα υγρά φορτία. Ο τερματικός σταθμός του Botas Ceyhan είναι ο ένας από τους σημαντικότερους που διαχειρίζεται φορτία αργού πετρελαίου στην Τουρκία και για αυτό σχεδιάζεται η μετατροπή του σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο.
Ιδιώτες επενδυτές έχουν ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία για τη λήψη έγκρισης, προκειμένου να προχωρήσουν στην κατασκευή διυλιστηρίων, προσθέτοντας έτσι και άλλα έσοδα σε αυτά από τα τέλη διέλευσης. Οι τερματικοί Marmara Ereglisi στο Tekirdag και Aliaga στο Ιzmir είναι με τη σειρά τους οι δύο βασικοί λιμένες στους οποίους εισάγεται υγροποιημένο φυσικό αέριο».
Κάνοντας παρακάτω μια πρόβλεψη για την πορεία των λιμένων της Τουρκίας, το Προξενείο αναφέρει:
«Ο αριθμός των κοντέινερ αναμένεται να φτάσει τα 29,8 εκατ. TEU το 2030, βάσει των πιο μετριοπαθών αναλύσεων, ενώ η χωρητικότητα των λιμένων μπορεί να φτάσει τα 22 εκατ. TEU μέχρι το 2024.
Προβλέπεται ότι η Τουρκία θα χρειαστεί επιπλέον λιμάνια για κοντέινερ μέχρι το 2030 και αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε με την επέκταση των ήδη υπαρχόντων είτε με την κατασκευή νέων.
Επιπλέον, σύμφωνα με την Ενωση Λιμενικών Φορέων (POAT) υπολογίζεται ότι 566 εκατ. τόνοι φορτίου θα φορτωθούν και 400 εκατ. τόνοι θα εκφορτωθούν στους τουρκικούς λιμένες το 2023. Σε αυτά έχουν ληφθεί υπόψη οι στόχοι της Τουρκίας για το διεθνές εμπόριο το 2023, συμπεριλαμβανομένων των 500 δισ. δολ. εξαγωγών και 700 δισ. δολ. εισαγωγών.
Σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις για την κυκλοφορία των φορτίων ανάλογα με το είδος τους, η μελέτη κατέληξε σε 13 εκατ. TEU κοντέινερ, 346 εκατ. τόνους υγρού φορτίου, 148 εκατ. τόνους γενικού φορτίου και 285 εκατ. τόνους ξηρού φορτίου μέχρι το 2023».
Αλλωστε, στην ειδική ενότητα με τίτλο «Ανάπτυξη των κέντρων Logistics» διαβάζουμε: «Καινούργια κέντρα logistics σχεδιάζεται να δημιουργηθούν σε περιοχές που βρίσκονται κοντά σε βιομηχανικές ζώνες και όπου υπάρχει μεγάλο δυναμικό εμπορευματικών μεταφορών και ανάγκη για αποθήκες εφοδιασμού. Εργα για την κατασκευή 12 κέντρων logistics βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη για να ενισχύσουν τις συνδυασμένες μεταφορές».
Και παρακάτω στην ενότητα «Νέες επενδύσεις και σχέδια επέκτασης λιμένων»: «Τα έργα υποδομών στους λιμένες μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες: Εργα για την κατασκευή νέων λιμένων και επέκταση/ανάπτυξη των ήδη υπαρχόντων.
Τα τρία μεγαλύτερα σχέδια για την κατασκευή νέων λιμένων αφορούν στις περιοχές Mersin, Candarli και Filyos και κάθε ένα από αυτά θα εξυπηρετήσει διαφορετικούς σκοπούς. Συγκεκριμένα:
-- Το λιμάνι στο Candarli σχεδιάζεται να λειτουργήσει σαν διαμετακομιστικό κέντρο για την κυκλοφορία εμπορευμάτων μεταξύ Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Μαύρης Θάλασσας,
-- Το λιμάνι στη Mersin θα βοηθήσει τις χώρες της Κεντρικής Ασίας να βρουν διέξοδο στη Μεσόγειο,
-- ενώ το λιμάνι Filyos θα αποτελέσει διέξοδο για τα φορτία που προέρχονται ή προορίζονται για τη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Αγκυρας».
«Ιδιαίτερα μεγαλεπήβολο κρίνεται και το σχέδιο για τον λιμένα Petkim, καθώς θα κατασκευαστεί μέσα στο συγκρότημα πετροχημικών στο Nemrut Bay, κοντά στο Λιμάνι του Izmir. Αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα λιμενικά συγκροτήματα στην περιοχή του Αιγαίου με χωρητικότητα 1,5 εκατ. TEU. Οταν ολοκληρωθεί θα είναι το μοναδικό λιμάνι στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου όπου 11.000 TEU κοντέινερ θα μπορούν να αγκυροβολούν με ευκολία»...
Η έρευνα πιάνει και τη «ναυπηγική βιομηχανία» σημειώνοντας: «Στην Τουρκία υπάρχουν 72 εμπορικά ναυπηγεία κατά μήκος των βόρειων και δυτικών ακτών της. Τα μεγάλα και καινούργια ναυπηγεία για κατασκευή και επισκευή πλοίων βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης, στη θάλασσα του Μαρμαρά».
«Τα τρία μεγαλύτερα ναυπηγεία, που συνολικά εκπροσωπούν το 87% της εμπορικής ικανότητας της τουρκικής ναυπηγικής βιομηχανίας, είναι τα εξής: Tuzla Bay. Izmit. Yalova».
«Τα είδη των σκαφών που κατασκευάζονται στην Τουρκία είναι: Πετρελαιοφόρα. Δεξαμενόπλοια για χημικά. Πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου. Κοντέινερ. Σκάφη μεταφοράς βαρέων φορτίων. Πλοία πολλαπλών χρήσεων. Πλατφόρμες εφοδιασμού. Σκάφη λιμενικού. Ρυμουλκά πλοία. Σκάφη αναψυχής. Αλιευτικά σκάφη».
Σύμφωνα με το Προξενείο, από το 2000 τα τουρκικά ναυπηγεία έχουν παραδώσει 1.093 μονάδες. Η χώρα αποτελεί τον μεγαλύτερο κατασκευαστή μικρών δεξαμενόπλοιων για χημικά στον κόσμο. Τον Απρίλη 2017, η Τουρκία ήταν στην 6η θέση σε παραγγελίες πετρελαιοφόρων. Σχεδόν οι μισές από τις εξαγωγές τουρκικών σκαφών είχαν προορισμό, τα προηγούμενα χρόνια, ευρωπαϊκές χώρες. Σήμερα τα περισσότερα ναυπηγεία, λόγω κρίσης και έλλειψης παραγγελιών, επικεντρώνονται σε επισκευές και κατασκευή πλοίων για δικό τους λογαριασμό ή προσπαθούν να διαφοροποιηθούν με την κατασκευή άλλων μη εμπορικών πλοίων, π.χ. αλιευτικά.
Σε ένα τέτοιο φόντο και διαβλέποντας το Προξενείο «Ευκαιρίες και προτάσεις για επενδυτές», κλείνει το μάτι στους ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους, σε αυτό το πλαίσιο αντιφατικών σχέσεων συνεργασίας και ανταγωνισμού μεταξύ των δύο αστικών τάξεων.
Γράφει, συγκεκριμένα, ότι «οι ιδιωτικές εταιρείες μπορούν να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα της τουρκικής ναυσιπλοΐας με διάφορους τρόπους: Κατασκευή και εκμετάλλευση λιμένων. Σύσταση συνεταιρισμών και σύμβαση διαχείρισης των τερματικών. Ιδιωτικοποίηση λιμένων. Εξυγίανση και εξαγορά (κυρίως στους τερματικούς σταθμούς για κοντέινερ). Εργα υποδομών. Είσοδος στην αγορά μέσω της εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών που έχουν ορισθεί για τη φόρτωση και εκφόρτωση πλοίων. Είσοδος στην αγορά με επενδυτικά έργα φιλικά προς το περιβάλλον των λιμένων. Παροχή επενδυτικών κεφαλαίων για επενδύσεις στους λιμένες».
Βλέπει «ψητό» και αλλού, κρίνοντας ότι «υπάρχουν και άλλες επιχειρηματικές ευκαιρίες στον τομέα της ναυτιλίας» όπως: «Βυθοκόρηση των λιμένων. Logistics. Πώληση εξοπλισμού για διακίνηση φορτίων. Πληροφοριακά συστήματα και εξοπλισμοί επικοινωνίας στους λιμένες. Συμβουλευτικές υπηρεσίες. Παροχή εκπαίδευσης και κατάρτισης σχετικά με τη λειτουργία των λιμένων».