Το ενδιαφέρον ξένων ομίλων για επενδύσεις στον τομέα των τουριστικών λιμένων στην Ελλάδα αναδείχθηκε το Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2018 κατά τη διάρκεια της τρίτης και τελευταίας ημέρας του Παγκοσμίου Συνεδρίου Μαρινών, που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Στο συνέδριο του Διεθνούς Συμβουλίου Ενώσεων Ναυτικής Βιομηχανίας (ICOMIA), που έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και την ευθύνη της οργάνωσής του είχε η Ένωση Μαρινών Ελλάδας, ο διευθύνων σύμβουλος της Safe Harbor Marinas Baxter Underwood αποκάλυψε ότι έχουν πελάτες που θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα με τα μεγάλα yacht που διαθέτουν. Παράλληλα, τέθηκε το ζήτημα της ανανέωσης των συμβολαίων παραχώρησης των τουριστικών λιμένων σε παγκόσμιο επίπεδο, για να είναι εφικτή η επανεπένδυση και η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων προς όφελος και του κοινωνικού συνόλου, ενώ και από πλευράς ελληνικής πολιτείας αναγνωρίστηκε ότι υπάρχει δυσκολία αναφορικά με την προσέλκυση επενδύσεων στον κλάδο και καθυστερήσεις στην αδειοδότηση.
Έγινε επίσης λεπτομερής αναφορά σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας αλλά και στη χρήση νέων τεχνολογιών που θα οδηγήσουν στις μαρίνες νέας γενιάς μέσω της ανάλυσης των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
Σημειώνεται ότι τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου με θέμα «Cross Sea Challenges for Marinas-Setting the Scene for Collective Development and Growth», το οποίο παρακολούθησαν περισσότεροι από 400 προσκεκλημένοι, πραγματοποιήθηκε περιήγηση σε μαρίνες του παραλιακού μετώπου της Αθήνας και οι ξένοι ειδικοί και στελέχη εταιρειών, γνώρισαν από κοντά τις δυνατότητες ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού στη χώρα μας.
Οι επενδύσεις στις μαρίνες
Την άμεση σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη βιωσιμότητα των μαρινών, τις επενδύσεις και τους χρόνους των παραχωρήσεων για ανάπτυξη τουριστικών λιμένων, ανέδειξε στην τοποθέτησή του ο Darren Vaux, πρόεδρος της Boating Industries Alliance Australia, ανοίγοντας τις εργασίες της τρίτης ημέρας του συνεδρίου. Σημείωσε ότι οι διαχειριστές τουριστικών λιμένων χρειάζονται μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Πιο συγκεκριμένα είπε ότι «Χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Θέλουμε να έχουμε απόδοση κεφαλαίου και αυτό προϋποθέτει να πάνε όπως είναι σχεδιασμένα. Πρέπει να επανεπενδύουμε, αλλά οι κρατικές πολιτικές είναι διαφορετικές, θέλουν απόσβεση η οποία θα φθάνει στο μηδέν στο τέλος του συμβολαίου», σημείωσε, ενώ σχολίασε ότι «οι κανονισμοί των κρατών βρίσκονται συχνά πίσω από τις εξελίξεις στην τεχνολογία και τις απαιτήσεις των καταναλωτών».
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο πάνελ ο κ. Vaux και αναφερόμενος στο θέμα των συμβάσεων παραχώρησης σημείωσε ότι επενδύοντας οι διαχειριστές τουριστικών λιμανιών επιπλέον κεφάλαια στην πορεία, θα πρέπει να λαμβάνουν παράταση της σύμβασης για 15-20 χρόνια, ενώ το μίσθωμα θα πρέπει να υπολογίζεται στο 4% έως 6% του τζίρου. «Θεωρείται το ποσό που μπορεί να πληρώσει ο επενδυτής ως μίσθιο προκειμένου να μπορεί να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα και να επανεπενδύσει. Πρέπει να επανεπενδύουμε, γιατί η υποδομή χάνει την αξία της και δεν αποδίδει σταδιακά», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά την Ελλάδα, διαπίστωσε ότι χρειάζονται ιδιωτικές επενδύσεις: «Αποτελούν κοινωνικό καταλύτη αυτές οι επενδύσεις», είπε και προσέθεσε ότι «αυτές οι παράλιες περιοχές έχουν τα δικά τους πλεονεκτήματα και χρειάζονται ευέλικτο πλαίσιο, ώστε να αναπτύσσεται ο κλάδος».
Τέλος, αναφέρθηκε και στην Αυστρία για την οποία σημείωσε ότι διαθέτει 320 μαρίνες, με 65.000 θέσεις πρόσδεσης, που δημιουργούν τζίρο 1,4 δισ. δολαρίων Αυστραλίας και απασχολούν 23.000 εργαζόμενους.
Το ενδιαφέρον της Safe Harbor Marinas για επενδύσεις στην Ελλάδα αποκάλυψε ο διευθύνων σύμβουλος του αμερικανικού ομίλου, Baxter Underwood: «Έχουμε κάνει συζητήσεις για τη Μεσόγειο και η αγορά μας “σπρώχνει” προς την περιοχή. Υπάρχουν ιδιοκτήτες μεγάλων yacht στις ΗΠΑ που θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα». Η εταιρεία του, είναι η νεότερη από τις πέντε μεγάλες που διαχειρίζονται τουριστικά λιμάνια στις ΗΠΑ. Διαθέτει 75 μαρίνες και 60.000 θέσεις πρόσδεσης. Όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας του ομίλου, σημείωσε ότι ιδιοκτήτες είναι 170 οικογένειες, καθώς και διάφορα ταμεία και ενώσεις. Τα τελευταία χρόνια, προσέθεσε, η Safe Harbor Marinas έχει διαθέσει 1 δισ. δολάρια για εξαγορές και το τμήμα εξαγορών αναλαμβάνει να τρέξει αγορές ενός ή και δύο τουριστικών λιμένων τον μήνα.
Για να ενσωματωθεί ένα περιουσιακό στοιχείο στο επίπεδο που θέλει ο όμιλος, ανάφερε ότι χρειάζεται 6 μήνες με 1 χρόνο, ενώ οι παράγοντες που οδηγούν στην επιτυχία είναι τέσσερις: το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών σε συνδυασμό με την ανάδειξη του τοπικού χαρακτήρα κάθε περιοχής, η κατάρτιση των εργαζομένων, η κεφαλαιακή βάση (χαρούμενοι ιδιοκτήτες) και η προστασία του περιβάλλοντος.
«Για τη Safe Harbor, ανάπτυξη σημαίνει μάθηση. Και ανάπτυξη έρχεται με την κατανόηση του ότι οι μαρίνες δεν είναι μόνο για τους ιδιοκτήτες σκαφών, αλλά είναι και τόποι συγκέντρωσης ανθρώπων, με την υιοθέτηση της τεχνολογίας και την πρόσβαση σε υπηρεσίες στα μέλη της μαρίνας μέσω κινητού (αλληλεπίδραση μεταξύ μελών και εταιρείας)», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Ο γενικός γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης Γιώργος Τζιάλλας επεσήμανε ότι η Ελλάδα είναι ένας κόμβος στον παγκόσμιο τουρισμό: «Με σκληρή δουλειά και συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, φέραμε 32 εκατ. τουρίστες», είπε ο κ. Τζιάλλας. Αναφορικά με τα τουριστικά λιμάνια, επεσήμανε ότι η χώρα διαθέτει στρατηγική για την ανάπτυξη των λιμένων και των παράλιων περιοχών: «Προωθούμε τη συνεργασία και την ανάπτυξη, δίνουμε κίνητρα, θέλουμε μεγαλύτερες μαρίνες», τόνισε από το βήμα του συνεδρίου.
«Προσπαθούμε να προσελκύσουμε τον ιδιωτικό τομέα, είμαστε πρωτόγνωρα γρήγοροι για τα ελληνικά δεδομένα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας. Ακόμα, έκανε λόγο για την αθηναϊκή ριβιέρα και την προσπάθεια που γίνεται να ανοίξει το παραθαλάσσιο μέτωπο και τόνισε ότι σε λίγους μήνες θα ξεκινήσουν τα έργα στο τεράστιο project του Ελληνικού. Το άνοιγμα όμως του παραθαλάσσιου μετώπου, ανέφερε κατά τη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε, αποτελεί στόχος και για άλλες πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος, η Πάτρα και το Ηράκλειο. Τέλος, σχολιάζοντας τον παράγοντα «γραφειοκρατία», ανέφερε ότι στο υπουργείο Τουρισμού έχει μειωθεί και ότι η έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων γίνεται με ταχύ ρυθμό.
Για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα μας στην ανάπτυξη των μαρινών μίλησε ο Γιώργος Στεργιούλης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Enterprise Greece. «Οι μαρίνες», υπογράμμισε, «είναι κάτι διαφορετικό από τα ξενοδοχεία. Είναι πιο συνεργατική η διαδικασία, πρέπει να πας σε κάθε νησί. Έχουν υψηλότερη ευαισθησία σε σχέση με άλλα τουριστικά προϊόντα. Δεν έχουμε φτάσει στο επίπεδο που θέλουμε στην αδειοδότηση. Πρέπει να πείσουμε πρώτα τον εαυτό μας ότι μπορούμε να προσελκύσουμε υψηλές ξένες επενδύσεις. Πρέπει να ανοίξουμε το μυαλό μας και τις πόρτες στις επενδύσεις. Το Enterprise Greece προσπαθεί να δημιουργήσει ένα one-stop shop που να περιλαμβάνει τις υπηρεσίες για όλα, τις άδειες, τις προδιαγραφές, το leasing».
Όσον αφορά τα έργα που τρέχουν, ο κ. Στεργιούλης έκανε αναφορά στη Σαντορίνη: «Η Enterprise Greece προσπαθεί να δει τα σημαντικά project, π.χ., μαρίνα στη Σαντορίνη. Μια μαρίνα στην Ελλάδα σημαίνει να ακολουθήσεις πολλούς δύσκολους κανόνες. Προσπαθούμε να δουλέψουμε μαζί με τους δήμους, να δούμε τις διαθεσιμότητες για επενδύσεις, να θέσουμε τους κανόνες έτσι ώστε ο εν δυνάμει επενδυτής να ξέρει πού βαδίζει. Υπογράψαμε μνημόνιο με τον δήμο Θήρας για το project, ενώ άλλα projects είναι η Λευκάδα και η Χίος», προσέθεσε.
Από την πλευρά του ο Άρης Ξενόφος, πρόεδρος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, έκανε αναφορά στον διαγωνισμό παραχώρησης της Μαρίνας Αλίμου και της Μαρίνας Χίου. «Ο φορέας διαχειρίζεται τη μαρίνα Αλίμου, μια από τις μεγαλύτερες της Ν.Α. Μεσογείου», ανέφερε κατά την εισήγησή του. Χαρακτήρισε τον Άλιμο κορυφαία προτεραιότητα, αφού είναι ένα τουριστικό λιμάνι με 1.200 θέσεις πρόσδεσης και αποτελεί ταυτόχρονα κομμάτι του αστικού ιστού της Αθήνας.
«Αποτελεί πύλη μεταξύ Αιγαίου και Μεσογείου. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου θα είμαστε σε θέση να λάβουμε τις προτάσεις των επενδυτών για τη μαρίνα Αλίμου», ανέφερε και προσέθεσε ότι εφτά κοινοπραξίες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον (Έλληνες και ξένοι επενδυτές). Για τη Χίο είπε ότι διαθέτει 200 θέσεις πρόσδεσης και ότι βρίσκεται πολύ κοντά στην τουρκική ακτογραμμή. «Μπορεί να είναι ανταγωνιστική», σημείωσε. Για τη Χίο το ΤΑΙΠΕΔ αναμένει κατάθεση προτάσεων από τα ενδιαφερόμενα επενδυτικά σχήματα μέχρι το τέλος του προσεχούς Δεκεμβρίου.
Τέλος, στο πρώτο πάνελ τοποθετήθηκε και ο δικηγόρος και νομικός συντονιστής του τμήματος επιχειρήσεων της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου Πάνος Παππάς. Αναφερόμενος στα τουριστικά ακίνητα, υπογράμμισε ότι η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας αυτήν τη στιγμή διαχειρίζεται και εκμεταλλεύεται 577 περιουσιακά στοιχεία τουριστικού χαρακτήρα (ιαματικές πηγές, παραλίες, Ολυμπιακά ακίνητα).
Το σημείο όμως που προκάλεσε εντύπωση είναι αυτό στο οποίο είπε ότι η ΕΤΑΔ (η οποία είναι μέρος της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας) έχει εισπράξει μέχρι σήμερα 110 εκατ. ευρώ από τις μαρίνες. «Αυτό σημαίνει ότι για κάθε αγκυροβόλιο έχει έσοδα 3.900 ευρώ τον χρόνο, αριθμός που αντιπροσωπεύει το 42,97% των εσόδων των εταιρειών εκμετάλλευσης», τόνισε. Πρόκειται για επισήμανση που έρχεται σε αντιδιαστολή με την πρότερη επισήμανση του κ. Darren Vaux, ο οποίος τόνισε ότι τα μισθώματα πρέπει να κυμαίνονται στο 4% με 6% του τζίρου των μαρίνων.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές
Με την τοποθέτηση του προέδρου της Ένωσης Μαρινών Ελλάδος Σταύρου Κατσικάδη για την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να αναθεωρήσει τον νόμο για το ΦΠΑ στα εμπορικά τουριστικά σκάφη που κινούνται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, ξεκίνησε η συζήτηση στο δεύτερο πάνελ του συνεδρίου. Τονίστηκαν οι δυνατότητες επιβεβαίωσης και στη συνέχεια επιβολής ΦΠΑ μέσω δορυφόρου. Επισημάνθηκε ότι οι δορυφόροι είναι μια πτυχή της προσέγγισης αυτού του θέματος και η ποιότητα αυτών των συστημάτων αποτελεί μια τεχνική πρόκληση, ενώ ταυτόχρονα το ζήτημα αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για καλή συνεργασία με τις εθνικές αρχές.
Στη συνέχεια, σε βασικά θέματα για την ανάπτυξη της ναυσιπλοΐας και τους παράγοντες που θα καταστήσουν τη βιομηχανία των μαρινών ελκυστική (από την οικονομία, τη νομοθεσία και το φορολογικό πλαίσιο μέχρι την εμπιστοσύνη των καταναλωτών) αναφέρθηκε ο γενικός γραμματέας της ICOMIA Udo Kleinitz: «Μπορούμε να πετύχουμε βελτίωση σε διάφορους τομείς αναζητώντας δεδομένα στο επίπεδο των προϋποθέσεων, των αναγκών των πελατών και των εξωτερικών παραγόντων. Πρέπει όμως να βρούμε τον τρόπο να κατανοήσουμε πώς οι καταναλωτές προσεγγίζουν το yachting. Ο πληθυσμός που ασχολείται με τη ναυσιπλοΐα έχει γεράσει, υπάρχει πτώση, αλλά υπάρχει και μεγάλη ζήτηση για υπηρεσίες», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Kleinitz, εξηγώντας ότι η ιδιοκτησία ενός σκάφους δεν είναι αυτοσκοπός, καθώς οι μαρίνες είναι μέρος μιας ευρύτερης βιομηχανίας.
Σημείωσε ότι η ICOMIA έχει την τεχνογνωσία για τη λειτουργία της βιομηχανίας και μπορεί να παράσχει υποστήριξη για σωστές επενδυτικές αποφάσεις μέσω των δεδομένων που συλλέγει, των στατιστικών μελετών που παράγει αλλά και ως οργανισμός που μπορεί να αποτελέσει εργαλείο άσκησης πίεσης προς τις κυβερνήσεις, με τις οποίες συνεργάζεται και στις οποίες προωθεί προτάσεις. Τόνισε μάλιστα ότι σε προηγούμενο συνέδριο, η ICOMIA παρουσίασε ειδικό οδηγό για τα κριτήρια υποβολής προσφορών και στο τρέχον συνέδριο προσέφερε στους συμμετέχοντες τον Οδηγό για τα Κριτήρια Αποδοχής Προσφορών.
Στον ρόλο της Pianc, που ιστορικά επικεντρωνόταν στη ναυσιπλοΐα και στην ειδικότερη στόχευσή της στην εκπόνηση κειμένων πολιτικής για τη βιομηχανία μαρινών αναφέρθηκε ο Esteban Biondi, πρόεδρος της RecCom PIANC. Εστίασε δε σε δύο προγράμματα της Επιτροπής Pianc, ένα για περιβαλλοντικά ζητήματα, για όλες τις υποδομές της ναυσιπλοΐας και ένα που αφορά το βραβείο “marina design excellent”.
Για την Επιτροπή RedCom τόνισε ότι έχει στενή συνεργασία με την ICOMIA, ενώ έκανε λόγο και για τους άξονες στρατηγικής της Pianc που έχουν να κάνουν με βραβεία, προγράμματα εκπαίδευσης και εκθέσεις ομάδων εργασίας που μελετούν θέματα της βιομηχανίας και καταλήγουν σε προτάσεις.
Στα πρότυπα πιστοποίησης ISO, τα οποία σχετίζονται με τις υπηρεσίες στις μαρίνες εστίασε ο Ulrich Heinemann, διευθύνων σύμβουλος του International Marine Certification Institute. Αναφέρθηκε στα πρότυπα ISO/TC 8 και ISO/TC 282 που αφορούν τον τουρισμό, τονίζοντας ότι η υιοθέτηση προτύπων αποτελεί πιστοποίηση που βελτιώνει την πρόσβαση στις αγορές και ταυτόχρονα βελτιώνει τη σχέση εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές.
«Τα πρότυπα ISO αφορούν τις επιχειρήσεις μαρινών αλλά και τους καταναλωτές. Μειώνουν το κόστος, αποτρέπουν τα λάθη και διευρύνουν την πρόσβαση σε όλο τον κόσμο», υπογράμμισε. Αναφέρθηκε ειδικότερα σε τρία πρότυπα για τις μαρίνες, τα ISO 13687 – 1, 2 και 3, τα οποία ενσωματώνουν νομικές και άλλες απαιτήσεις. Όπως εξήγησε, το ISO δεν μπορεί να υπερκεράσει τη νομοθεσία, αλλά ενσωματώνει προϋποθέσεις που αφορούν από τη διοίκηση και την ασφάλεια μέχρι το πόσιμο νερό, τις πρώτες βοήθειες, τον εξοπλισμό διάσωσης, το περιβάλλον και τον Περιβαλλοντικό Κώδικα Δεοντολογίας.
Ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Σκαφών Αναψυχής του Ην. Βασιλείου (The Yacht Harbour Association, UK) Jon White, ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του την platinum πιστοποίηση για τη Μαρίνα Φλοίσβου. Μίλησε για το πρόγραμμα Gold Anchor Marina, τονίζοντας ότι έγινε ενοποίηση προγραμμάτων σε ένα παγκόσμιο σύστημα πιστοποίησης, ενώ προηγουμένως ζητήθηκε η γνώμη των επαγγελματιών, στους οποίους ένα βασικό ερώτημα που τέθηκε ήταν ποια είναι τα οφέλη της μαρίνας για τους ίδιους αλλά και για τους πελάτες τους.
Ανθρωποκεντρική διάσταση
«Δεν διαχειρίζεστε τα τσιμέντα και τα αγκυροβόλια, διαχειρίζεστε τους ανθρώπους», διαμήνυσε από το βήμα του συνεδρίου ο Γιάννης Καλογεράκης, διευθύνων σύμβουλος της JMK Anthropocentric Corporate Training and People Development, απευθυνόμενος στο ακροατήριο με διάθεση να το παροτρύνει να προσεγγίσει τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού των μαρινών από μια θέση που θα συνδυάζει τον ρόλο του ηγέτη και του manager μέσω του coaching και του mentoring.
Στο πλαίσιο μιας διαδραστικής ομιλίας έδωσε έμφαση στην ανθρωποκεντρική και ολιστική προσέγγιση αναφορικά με τον τρόπο που γίνεται η εκπαίδευση των εργαζομένων. Εξήγησε ότι ο κόσμος των μαρινών είναι δημιουργικός αλλά και εμπορικός και χρειάζεται να αναζητηθεί η ισορροπία ανάμεσα σε αυτά τα δύο αντίρροπα στοιχεία, ενώ τόνισε ότι πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ασφάλεια και στην ποιότητα (σε όλες τις υπηρεσίες της μαρίνας). Ο κ. Καλογεράκης επίσης τόνισε ότι η εκπαίδευση πρέπει να είναι συνεχής και περιέγραψε ότι στο παρελθόν ο manager της μαρίνας ήταν ένας επόπτης που επιτηρούσε και προέτρεπε αυτούς που έκαναν λάθη να τα διορθώσουν. «Τώρα είναι αυτός που επιβραβεύει αυτόν που κάνει καλή δουλειά», υπογράμμισε.
Διαχείριση μαρινών
Στη μέθοδο αποθήκευσης και μεταφοράς σκαφών, “Dry Stack”, αναφέρθηκε ο Robert Brown, πρόεδρος της GCM Contracting Solutions των ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα μηχάνημα που ανασηκώνει τα σκάφη και τα τοποθετεί σε έναν χώρο σαν πάρκινγκ με ορόφους. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στις υπηρεσίες καθαριότητας των σκαφών. Ο μηχανισμός μπορεί να «αποθηκεύσει» κατά τον ίδιο τρόπο και τα αυτοκίνητα των ιδιοκτητών των σκαφών, πριν αποπλεύσουν για το ταξίδι τους. Με τον τρόπο αυτόν, ανέφερε, μειώνεται κατά 50% το κόστος αποθήκευσης του σκάφους, το οποίο με τη μέθοδο αυτήν φτάνει τα 10 ευρώ την ώρα, ενώ τη χαρακτήρισε και φιλική προς το περιβάλλον.
Αντίστοιχα, ο διευθυντής της Environmental Protection Engineering με έδρα την Ελλάδα Βασίλειος Μαμαλούκας ανέφερε ότι η εταιρεία ενεπλάκη στην αντιμετώπιση της ρύπανσης από την πρόσφατη διαρροή πετρελαίου από πλοίο (Αγία Ζώνη ΙΙ) στον Σαρωνικό. «Υπήρχαν πολλές δυσκολίες» τόνισε. «Πρόκειται για μια περιοχή όπου ζει 4,5 εκατ. κόσμος και δεν υπήρχε πολύς χρόνος με τον άνεμο να φυσά προς τη στεριά. Όσο για τους διαχειριστές των μαρινών ανταποκρίθηκαν άμεσα», τόνισε. «Έκλεισαν τις εισόδους, έβαλαν φράγματα. Μετά ξεκίνησε η επιχείρηση καθαρισμού. Η όλη διαδικασία καθαρισμού του Σαρωνικού διήρκεσε πάνω από 2 μήνες», ανέφερε ο κ. Μαμαλούκας.
Όσον αφορά τα διδάγματα από την περίπτωση του Αγία Ζώνη ΙΙ, αυτό που προκύπτει είναι ότι δεν υπάρχει ασφαλής περιοχή. «Η εν λόγω περιοχή είχε 0 πετρελαιοκηλίδες τα τελευταία 50 χρόνια», τόνισε. «Αυτό που χρειάζεται για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων είναι σχέδιο διαχείρισης κρίσεων που να βελτιώνεται συνεχώς, εκπαίδευση του προσωπικού και ρεαλιστικοί στόχοι. Σε θέματα ρύπανσης, θα πρέπει να ακολουθούμε πάντα τα εθνικά και διεθνή πρότυπα, τα οποία στη ναυτιλία είναι πολύ αυστηρά», υπογράμμισε ο κ. Μαμαλούκας.
Σε περιβαλλοντικά θέματα εστίασε και ο Θάνος Μπελαλίδης, επικεφαλής υπηρεσιών τηλεπικοινωνίας της εταιρείας Sympraxis, ο οποίος μίλησε για την εταιρική κοινωνική ευθύνη και τη Μαρίνα του Φλοίσβου: «Η Sympraxis είναι μια εταιρεία που ασχολείται με projects βιωσιμότητας», σημείωσε. «Η Μαρίνα Φλοίσβου έχει 16 ροές ανακύκλωσης. Πρακτικά δεν έχει σκουπίδια. Έχουν συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι να το κάνουν αυτό. Κοινωνική αποδοχή. Προβολή μέσω των media. Καλό για τους υπαλλήλους. Ακόμα και ο τραπεζικός δανεισμός επηρεάζεται θετικά», ανέφερε ο κ. Μπελαλίδης και προσέθεσε ότι «υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μέσα στη μαρίνα, 20.000 άνθρωποι επισκέπτονται τη μαρίνα κάθε Σαββατοκύριακο. Αν κάνεις σωστά τη δουλειά (καθαρή θάλασσα, καθαρό έδαφος κ.λπ.), οι άνθρωποι αισθάνονται όμορφα». «Οι άνθρωποι που διοικούν εταιρείες πρέπει να γυρίζουν πίσω στην κοινωνία το όφελος», συμπλήρωσε ο κ. Μπελαλίδης.
To μάρκετινγκ και οι μαρίνες
Προερχόμενος από τη βιομηχανία των χειμερινών σπορ, ο σύμβουλος της LHM conseil Γαλλίας Willy Fux ανέδειξε μέσω της παρουσίασής του σημαντικές ομοιότητες μεταξύ της βιομηχανίας των χειμερινών σπορ και της βιομηχανίας των μαρινών, τονίζοντας ότι οι δύο πλευρές θα πρέπει να συνομιλούν πιο συχνά ώστε να αναπτύξουν συνέργειες. Μίλησε για δύο άξονες προσέγγισης της ανάπτυξης: 1) ανάπτυξη μέσω της δυναμικής των επιτυχημένων μοντέλων από το παρελθόν και 2) ανάπτυξη μέσω νέων τρόπως προσέλκυσης πελατών.
Δεδομένου ότι οι περισσότεροι κάνουν σκι στις χώρες τους, τα έσοδα προκύπτουν από τις υπηρεσίες που αναπτύσσονται συμπληρωματικά των σπορ, όπως συμβαίνει και με τη θαλάσσια βιομηχανία. Όπως είπε ο κ. Fux, σχεδόν 1/3 των εσόδων της βιομηχανίας χειμερινών σπορ είναι από τα ski, ενώ ένα 30% είναι υπηρεσίες φιλοξενίας.
«Από τη διαμονή τα έσοδα μπορεί να φτάσουν τα 150-250 δις ευρώ, καταδεικνύοντας ότι το πιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο της βιομηχανίας δεν είναι τα ski lift, με τζίρο μόλις στο 10% της αγοράς αλλά τα καταλύματα», τόνισε ο κ. Fux και παρουσίασε τα μοντέλα διαφόρων χωρών, μεταξύ των οποίων και τη Γαλλία, που εστιάζει στις συμπληρωματικές δραστηριότητες, δίνοντας έμφαση στη φιλοξενία και ειδικότερα στην αξιοποίηση επενδυτικών ευκαιριών για την αύξηση της χρήσης κλινών που μένουν αναξιοποίητες. «Τα τελευταία 10 χρόνια έχουν αναπτυχθεί περισσότερες υποδομές, αλλά χωρίς να αλλάζει ο αριθμός των πελατών. Το ίδιο ισχύει με τα παλιά αχρησιμοποίητα πλοία», είπε ο κ. Fux, τονίζοντας ότι πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στον όγκο, δηλαδή την επένδυση στην ποσότητα και τις υψηλές τιμές, δηλαδή στην επένδυση σε υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφων. Πάντως, τα έσοδα, όπως είπε, θα αυξηθούν μακροπρόθεσμα μέσω της εκπαίδευσης των νέων στα σπορ, από το σκι μέχρι την ιστιοπλοΐα.
Τέλος, ο διευθύνων σύμβουλος της Sammyacht Ιωάννης Κωστόπουλος εξήγησε ότι σήμερα οι μαρίνες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των παράκτιων περιοχών και ως εκ τούτου είναι μέρος της μεταμόρφωσης των πόλεων. Άρα, πρέπει να υπάρξει μετάβαση και γρήγορη προσαρμογή των μαρινών στη νέα εποχή, με αλλαγή φυσικών υποδομών και αποτελεσματική συνεργασία με τις τοπικές επιχειρήσεις, μέσα από ένα πλέγμα επιχειρηματικής στρατηγικής και marketing. Σύμφωνα με τον κ. Κωστόπουλο, υπάρχει ανάγκη βελτίωσης των διαδικασιών, προστασίας του περιβάλλοντος και εξοικονόμησης χρόνου και χρήματος. Στο νέο περιβάλλον οι ιδιοκτήτες των yacht θα πρέπει να μπορούν να συνδέονται με τις τοπικές αγορές εύκολα, να λαμβάνουν υποστήριξη καθώς και υψηλής ποιότητας και ασφάλειας υπηρεσίες – από τις μαρίνες νέας γενιάς, οι οποίες θα διαθέτουν αισθητήρες, συσκευές εξ αποστάσεως παρακολούθησης για τα πλοία, θέσεις αγκυροβολίας με έξυπνες πληρωμές, κάμερες ανίχνευσης επικίνδυνων καιρικών φαινομένων και άλλες υπηρεσίες: «Τα δεδομένα που θα συλλέγονται θα καταγράφονται και θα αναλύονται για περαιτέρω βελτίωση. Τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο θα είναι το διαμάντι του μέλλοντος», είπε καταληκτικά ο κ. Κωστόπουλος.