Φτωχοί αλλά με ΙΧ και σπίτι: αυτό είναι το περιουσιακό προφίλ των Ελλήνων, όπως προκύπτει από την ανάλυση περισσότερων από 6 εκατ. φορολογικών δηλώσεων.
Ειδικότερα, έξι στα δέκα νοικοκυριά μπορεί να δηλώνουν ετήσια εισοδήματα μικρότερα των 10.000 ευρώ, δηλαδή ζουν με 833 ευρώ τον μήνα, αλλά την ίδια ώρα μία στις δύο οικογένειες διαμένει σε ιδιόκτητο σπίτι και έξι στους δέκα φορολογουμένους δηλώνουν ιδιοκτήτες ενός ή περισσοτέρων αυτοκινήτων.
Στα χρόνια των Μνημονίων οι «φτωχοί» αυξήθηκαν, η μεσαία τάξη λύγισε υπό το βάρος της υπερφορολόγησης, των μεγάλων περικοπών στις αποδοχές και την έκρηξη της ανεργίας, ενώ μειώθηκε κατά 36% ο αριθμός των νοικοκυριών που δηλώνουν εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ τον χρόνο. Οι πλούσιοι λιγόστεψαν τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης.
Την ίδια ώρα, περισσότεροι από 107.000 φορολογούμενοι δηλώνουν στην Εφορία το σκάφος αναψυχής, ενώ 4.423 οικογένειες έχουν στην υπηρεσία τους οικιακές βοηθούς και οδηγούς αυτοκινήτων. Με περιουσία στο εξωτερικό (ακίνητα, καταθέσεις κ.λπ.), η αξία της οποίας είναι άγνωστη, εμφανίζονται στην Εφορία 63.103 φορολογούμενοι.
Τα στοιχεία για το περιουσιακό προφίλ των Ελλήνων -όσα τουλάχιστον δηλώνονται στη φορολογικές Αρχές- προκύπτουν από την επεξεργασία κωδικό προς κωδικό των 6.194.233 φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2016 (εισοδήματα 2015) από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Ειδικότερα, οι φορολογικές δηλώσεις αποκαλύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:
• 4.121.215 νοικοκυριά δηλώνουν ότι διαμένουν σε κύρια ιδιόκτητη, μισθωμένη ή παραχωρούμενη κατοικία. Από τα νοικοκυριά αυτά 1.248.789 κατοικούν σε σπίτι που εκμισθώνουν ή τους έχει παραχωρηθεί δωρεάν και σχεδόν 1 εκατ. οικογένειες ή για την ακρίβεια 999.485 διαμένουν σε μονοκατοικία.
• Δευτερεύουσα ή εξοχική κατοικία διαθέτουν ή εκμισθώνουν 1.026.092 νοικοκυριά.
• Ιδιοκτήτες ακόμη μίας δευτερεύουσας κατοικία δηλώνουν 237.398 φορολογούμενοι.
• 237.608 φορολογούμενοι αγόρασαν πέρυσι αυτοκίνητο ή μηχανή, πληρώνοντας συνολικά 1,3 δισ. ευρώ ή 5.800 ευρώ κατά μέσο όρο. Αλλοι 61.089 δήλωσαν πέρυσι δαπάνες για την αγορά κάποιου ακινήτου ή για την ανέγερση οικοδομής. Συνολικά διέθεσαν σχεδόν 1,9 δισ. ευρώ ή περίπου 30.000 ευρώ κατά μέσο όρο.
Με ένα τουλάχιστον αυτοκίνητο εμφανίζονται 3.371.092 νοικοκυριά, δηλαδή σχεδόν μία στις δύο οικογένειες. Συνολικά 4.973.009 φορολογούμενοι δήλωσαν ότι είναι ιδιοκτήτες αυτοκίνητων.
107.752 φορολογούμενοι εμφάνισαν στην Εφορία το σκάφος αναψυχής που κατέχουν, με το τεκμήριο διαβίωσης να ανέρχεται συνολικά στα 49 εκατ. ευρώ ή 493.510 ευρώ κατά μέσο όρο.
Ιδιωτικό αεροσκάφος, ελικόπτερο ή ανεμόπτερο δηλώνουν ότι διαθέτουν 219 οικογένειες στην Ελλάδα.
Οι φορολογούμενοι που φανέρωσαν πέρυσι στην Εφορία την πισίνα που διαθέτουν στην κύρια ή στην εξοχική τους κατοικία ανήλθαν σε 22.476 άτομα, αριθμός που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Εντυπωσιακό είναι το στοιχείο ότι σχεδόν 2 εκατ. φορολογούμενοι ή ένας στους τρεις δηλώνει «φιλοξενούμενος». Σε σύνολο 6,19 εκατομμυρίων φορολογικών δηλώσεων 1.965.197 φορολογούμενοι συμπλήρωσαν τον κωδικό της φιλοξενίας, ενώ το 2011 οι φορολογούμενοι που δήλωναν φιλοξενούμενοι ανέρχονταν σε 1.361.852 άτομα. Δηλαδή μέσα σε μία πενταετία ο αριθμός των ατόμων που εμφανίζονται ως φιλοξενούμενοι αυξήθηκε κατά 44,3% ή 603.345.
Η εκτεταμένη φιλοξενία μπορεί να υποκρύπτει περιπτώσεις φοροδιαφυγής, αλλά κυρίως φανερώνει τις συνέπειες της κρίσης. Χιλιάδες άνεργοι, ηλικίας ακόμη και άνω των 30 ή 40 ετών, εξακολουθούν να ζουν με τους γονείς τους, αδυνατώντας να συντηρήσουν το δικό τους σπίτι. Επίσης χιλιάδες ηλικιωμένοι φιλοξενούνται σε σπίτια συγγενικών τους προσώπων προκειμένου να απολαμβάνουν τη φροντίδα τους, προσφέροντας στις περισσότερες περιπτώσεις στην οικογένεια που τους φιλοξενεί τη σύνταξή τους.
Σε 840.554 ανέρχονται οι φορολογούμενοι που εισπράττουν ενοίκια από την εκμίσθωση κατοικιών, συνολικού ύψους 2,83 δισ. ευρώ ή 3.300 ευρώ κατά μέσο όρο τον χρόνο. Ακόμα 63.142 εκμισθώνουν γραφεία και καταστήματα. Την ίδια ώρα όμως 12.221 φορολογούμενοι δήλωσαν στην Εφορία ότι δεν εισέπραξαν ενοίκια το 2015.
Περισσότεροι από 1,6 εκατομμύρια φορολογούμενοι έχουν δάνεια οποιασδήποτε μορφής (στεγαστικά, καταναλωτικά κ.λπ.). Συνολικά το 2015 πλήρωσαν τοκοχρεολυτικές δόσεις για την απόσβεση των δανείων 5,6 δισ. ευρώ ή 3.400 ευρώ κατά μέσο όρο τον χρόνο.
Μόλις 2 στους 10 (ή 1.890.813 φορολογούμενοι) δήλωσαν εξάλλου ιατρικά έξοδα, νοσήλια και φάρμακα.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία για τα εισοδήματα και τα ποσά των φόρων που πλήρωσαν οι φορολογούμενοι ανά νομό σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Οι Αθηναίοι, οι κάτοικοι της Ανατολικής Αττικής, του Πειραιά, της Χίου, της Θεσσαλονίκης αλλά και οι κάτοικοι του Νομού Κοζάνης δηλώνουν κατά μέσο όρο τα υψηλότερα εισοδήματα σε όλη την επικράτεια, ενώ στον αντίποδα βρίσκονται οι φορολογούμενοι που κατοικούν στη Ροδόπη, την Ευρυτανία, την Ηλεία, την Αιτωλοακαρνανία και τη Ζάκυνθο.
Συγκεκριμένα, κατά μέσο όρο οι πιο «πλούσιοι» φορολογούμενοι βάσει του μέσου δηλωθέντος εισοδήματος κατοικούν στην Αθήνα, αφού 1.701.233 οικογένειες δήλωσαν το περασμένο έτος μέσο εισόδημα 15.435 ευρώ και πλήρωσαν φόρο κατά μέσο όρο 2.014 ευρώ. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι φορολογούμενοι της Ανατολικής Αττικής, οι οποίοι δήλωσαν μέσο εισόδημα 15.088 ευρώ και ακολουθούν οι Πειραιώτες με μέσο εισόδημα 12.525 ευρώ.
