Τιτανικό θυμίζει ο κλάδος των σκαφών αναψυχής στην Ελλάδα και παρασύρει στον «βυθό» πολλούς τομείς της οικονομίας, με πρώτον και καλύτερο αυτόν των τουριστικών λιμένων (μαρίνες).
Οι ιδιοκτήτες των σκαφών αναψυχής αναζητούν λόγω της οικονομικής κρίσης φθηνότερες χρεώσεις ελλιμενισμού και ήδη έχει καταγραφεί σημαντική διαρροή προς τις δημόσιες μαρίνες ή ακόμη και στις μαρίνες της Κροατίας, του Μαυροβουνίου και της Τουρκίας.
Η κρίση έφερε στην επιφάνεια τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών μαρινών που λόγω σειράς αντιαναπτυξιακών κινήτρων (π.χ. υψηλός ΦΠΑ) αδυνατούν να κρατήσουν τους πελάτες τους και βλέπουν τις πληρότητές τους να συρρικνώνονται ως και 30%.
Επίσης, τα πληρώματα των θαλαμηγών βρίσκονται αντιμέτωπα με ανεργία της τάξης του 40% και εκεί που ως το 2009 «έδιωχναν» δουλειές, τώρα παρακαλούν για ένα μεροκάματο.
Η κρίση όμως λειτουργεί σαν ντόμινο, αφού εκτός από τη βιομηχανία του yachting επηρεάζει σειρά άλλων δραστηριοτήτων, όπως ναυπηγοεπισκευαστικές δραστηριότητες, προμήθειες εξοπλισμού ή ανταλλακτικών, αλλά ακόμη και τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται μέσα σε μία σύγχρονη μαρίνα, όπως η διασκέδαση ή η εστίαση.
«Οι πελάτες μας βρίσκονται αντιμέτωποι με υψηλά κόστη με αποτέλεσμα να ψάχνουν για φθηνότερα ενοίκια ή να ζητούν αναπροσαρμογές» αναφέρει στο «Βήμα της Κυριακής» ο πρόεδρος της Ενωσης Μαρινών Ελλάδος κ. Σταύρος Κατσικάδης και προσθέτει ότι πολλά μέλη της Ενωσης αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στην καταβολή των τελών ελλιμενισμού.
Για ένα ιδιωτικό σκάφος το ενοίκιο επιβαρύνεται με 23% ΦΠΑ (τα επαγγελματικά σκάφη δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ). Ετσι, με το «καλημέρα», ένας ιδιοκτήτης σκάφους πληρώνει 23% παραπάνω ενοίκιο σε μια μαρίνα στην Ελλάδα σε σχέση με μια μαρίνα στην Τουρκία που έχει μηδενικό ΦΠΑ.
Παράλληλα, ο ειδικός φόρος που έχει θεσπιστεί με τον νόμο 3790 του 2009 για τα ιδιωτικά σκάφη σε συνδυασμό με την επιβολή των τεκμηρίων διαβίωσης έχει δημιουργήσει ένα ασφυκτικό και κοστοβόρο πλαίσιο για τους σκαφάτους που αδυνατούν να καταβάλουν ενοίκια και μάλιστα σε κρατικές μαρίνες παρατηρούνται έντονα φαινόμενα χαμηλής εισπραξιμότητας.
Σύμφωνα με τον κ. Κατσικάδη, πρόσφατα εγκρίθηκαν από τη Βουλή διατάξεις που αναπτύσσουν το yachting και βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά θα πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη για να μπορέσει ο κλάδος να αναπτυχθεί και να προσθέσει νέες θέσεις εργασίας, όπως π.χ. να μπορούν τα σκάφη αλλοδαπών να μένουν 12 μήνες τον χρόνο στην Ελλάδα σε σχέση με έναν ή το πολύ δύο μήνες (ανάλογα με τη χώρα προέλευσης) που προβλέπεται σήμερα.
Στην Ελλάδα λειτουργούν 33 μαρίνες με δυνατότητες ελλιμενισμού περίπου 9.000 σκαφών. Οι 20 από αυτές έχουν παραχωρηθεί από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού σε ιδιώτες με συμβάσεις παραχώρησης έναντι καταβολής ετησίων μισθωμάτων στο κράτος. Οι υπόλοιπες 13 είναι μαρίνες δημοσίου συμφέροντος, δημοτικές μαρίνες ή μαρίνες που ανήκουν σε λιμενικά ταμεία. Στις μαρίνες απασχολούνται συνολικά πάνω από 8.000 εργαζόμενοι.
Το κόστος ελλιμενισμού σε ετήσια βάση ενός εικοσάμετρου σκάφους (θεωρείται το πιο δημοφιλές στην Ελλάδα) κυμαίνεται από 10.000 ευρώ ως 22.000 ευρώ ή μεταξύ 800 ευρώ – 1.800 ευρώ τον μήνα, χωρίς να περιλαμβάνονται οι χρεώσεις για παροχές ρεύματος και νερού.
Η πλειονότητα όμως των μαρινών που τις διαχειρίζονται ιδιώτες αδυνατεί να προβεί σε μειώσεις ενοικίων προς τους πελάτες της γιατί οι συμβάσεις παραχώρησης που έχουν υπογραφεί με το κράτος προβλέπουν αυξήσεις μισθωμάτων και αναπροσαρμογές σε ετήσια βάση, καθώς αυτές οι συμβάσεις υπεγράφησαν σε περίοδο παχιών αγελάδων. Η Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα (ΕΤΑ) προχώρησε σε αύξηση 20% των μισθωμάτων των μαρινών που έχει παραχωρήσει σε ιδιώτες και πολλές μαρίνες έχουν προσφύγει στη διαιτησία ζητώντας να μην ισχύσουν οι αυξήσεις αυτές.
Αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη διαγωνισμοί για την ανάληψη της διαχείρισης των μαρινών σε Χίο και Αργοστόλι, ενώ πρόσφατα υπογράφηκε η σύμβαση παραχώρησης για την εκμετάλλευση της μαρίνας Μυτιλήνης από την κοινοπραξία του ελληνικού ομίλου της Folli-Follie και της τουρκικής εταιρείας Setur.
Οποιος μπορεί κάνει εκπτώσεις
Κόντρα στο ρεύμα, η μαρίνα του Αγίου Κοσμά είναι ίσως η μοναδική που παρουσιάζει μεγάλη πληρότητα, καθώς προσφέρει στους κατόχους σκαφών για να ελλιμενίσουν τα σκάφη τους εκπτώσεις ως και 50% σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Οπως αναφέρουν παράγοντες του κλάδου, αυτό συμβαίνει γιατί ο όμιλος Πανούση, ο οποίος έχει τη διαχείριση της μαρίνας, δεν πληρώνει τα μισθώματα στα Ολυμπιακά Ακίνητα. Από τη μαρίνα του Αγίου Κοσμά επιβεβαιώνουν ότι δεν καταβάλλουν μισθώματα αλλά ισχυρίζονται ότι νομίμως γίνεται αυτό, καθώς τα Ολυμπιακά Ακίνητα δεν τους έχουν παραδώσει το σύνολο των χώρων για εκμετάλλευση που προβλέπει η σύμβαση.
Κόντρα στο ρεύμα, η μαρίνα του Αγίου Κοσμά είναι ίσως η μοναδική που παρουσιάζει μεγάλη πληρότητα, καθώς προσφέρει στους κατόχους σκαφών για να ελλιμενίσουν τα σκάφη τους εκπτώσεις ως και 50% σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Οπως αναφέρουν παράγοντες του κλάδου, αυτό συμβαίνει γιατί ο όμιλος Πανούση, ο οποίος έχει τη διαχείριση της μαρίνας, δεν πληρώνει τα μισθώματα στα Ολυμπιακά Ακίνητα. Από τη μαρίνα του Αγίου Κοσμά επιβεβαιώνουν ότι δεν καταβάλλουν μισθώματα αλλά ισχυρίζονται ότι νομίμως γίνεται αυτό, καθώς τα Ολυμπιακά Ακίνητα δεν τους έχουν παραδώσει το σύνολο των χώρων για εκμετάλλευση που προβλέπει η σύμβαση.
Χάνουμε θέσεις εργασίας και συνάλλαγμα
Φως στο τούνελ από την ελληνοτουρκική επένδυση για τη μαρίνα της Μυτιλήνης
Η Ελλάδα από το 2009 βιώνει σημαντικά μειωμένη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες yachting μετά τη συνεχή ανάπτυξη που παρουσίασε η βιομηχανία αυτή τα χρόνια μεταξύ 2006 και 2008. Τώρα η χώρα εκτός από τη μείωση του εισοδήματος των Ελλήνων και την περιορισμένη τουριστική κίνηση έχει να αντιμετωπίσει αυξημένο ανταγωνισμό από νέους προορισμούς που αναπτύσσονται στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, όπως οι υπερσύγχρονες μαρίνες που κατασκευάστηκαν στο Μαυροβούνιο, στην Κροατία και στην Τουρκία, οι οποίες εκτός από την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών έχουν απλοποιήσει και το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει το yachting.
Φως στο τούνελ από την ελληνοτουρκική επένδυση για τη μαρίνα της Μυτιλήνης
Η Ελλάδα από το 2009 βιώνει σημαντικά μειωμένη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες yachting μετά τη συνεχή ανάπτυξη που παρουσίασε η βιομηχανία αυτή τα χρόνια μεταξύ 2006 και 2008. Τώρα η χώρα εκτός από τη μείωση του εισοδήματος των Ελλήνων και την περιορισμένη τουριστική κίνηση έχει να αντιμετωπίσει αυξημένο ανταγωνισμό από νέους προορισμούς που αναπτύσσονται στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, όπως οι υπερσύγχρονες μαρίνες που κατασκευάστηκαν στο Μαυροβούνιο, στην Κροατία και στην Τουρκία, οι οποίες εκτός από την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών έχουν απλοποιήσει και το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει το yachting.
Εν τούτοις, το yachting ακόμη και τώρα έχει τη δυναμική να αποτελέσει μια από τις σημαντικότερες πηγές τουριστικού συναλλάγματος για την οικονομία της Ελλάδας.
Αρκεί να διαμορφωθεί ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα ενθαρρύνει τους ιδιοκτήτες να διατηρούν τα σκάφη δώδεκα μήνες στη χώρα μας προκειμένου να δημιουργείται συνεχής οικονομική δραστηριότητα, καθ’ ότι θα χρειάζονται εργασίες συντήρησης, επισκευές κ.λπ.
Αλλωστε, το yachting είναι ένας τομέας όπου η Ελλάδα διαθέτει αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα, όπως η τεράστια ακτογραμμή, η πληθώρα νησιωτικών προορισμών και η μεγάλη σε διάρκεια καλοκαιρινή περίοδος.
Δεν είναι τυχαίο ότι στον χώρο του θαλάσσιου τουρισμού αποφάσισαν να επενδύσουν δύο από τους μεγαλύτερους ομίλους της Ελλάδας και της Τουρκίας αφού η κοινοπραξία των εταιρειών Folli – Follie του κ. Δ. Κουτσολιούτσου και Setur του τούρκου κροίσου κ. Koc υπέγραψαν τη σύμβαση μίσθωσης της μαρίνας Μυτιλήνης.
Τα στελέχη των δύο εταιρειών ανέφεραν ότι η συνεργασία τους για τη μαρίνα Μυτιλήνης θα αποτελέσει προάγγελο επενδύσεων στον ευρύτερο τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα.
Ο όμιλος Koc διαχειρίζεται ήδη οκτώ μαρίνες στην Τουρκία, με δυναμικότητα 4.300 θέσεων ελλιμενισμού, που καλύπτει ποσοστό 25% του συνόλου και η συμμετοχή τους στη μαρίνα Μυτιλήνης ήταν η πρώτη τους διεθνής επένδυση.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ