Ξεκίνησε χθές η συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου για το ιδιαίτερα σημαντικό νομοσχέδιο του Υπ. Ναυτιλίας για την Κύρωση των ...
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
εισάγεται σήμερα προς συζήτηση ένα, ιδιαίτερα, σημαντικό νομοσχέδιο με τίτλο «Κύρωση των Συμβάσεων Παραχώρησης που έχουν συναφθεί μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Οργανισμών Λιμένος Α.Ε. – Διατάξεις για τη λειτουργία του συστήματος λιμενικής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις».
Ένα σχέδιο νόμου, το οποίο είναι αναγκαίο για την περιφερειακή και συνολική ανάπτυξη της χώρας, κυρίως των περιοχών που εδράζουν τα 10 περιφερειακά λιμάνια στα οποία αφορούν και οι διατάξεις. Πιο συγκεκριμένα, στο εν λόγω σχέδιο νόμου, περιγράφεται με λεπτομέρεια το μοντέλο υλοποίησης των δραστηριοτήτων και υποδομών με συνέργειες Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μέσω των υπό παραχωρήσεων δραστηριοτήτων σε 10 περιφερειακά λιμάνια της χώρας μας και συγκεκριμένα, στα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, του Βόλου, της Ραφήνας, της Ηγουμενίτσας, της Πάτρας, του Ηρακλείου, της Ελευσίνας, του Λαυρίου, της Κέρκυρας και της Καβάλας.
Θα ήθελα από την αρχή να υπογραμμίσω, πως αποτελεί πολιτική απόφαση της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ να αξιοποιηθούν αυτά τα 10 λιμάνια, το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών των οποίων είχε περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ, χωρίς να ιδιωτικοποιηθούν ή να πωληθούν, αλλά παραμένοντας υπό δημόσιο έλεγχο και αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο του νομοσχεδίου. Γι’ αυτό παλέψαμε αρκετά σκληρά τα προηγούμενα χρόνια, προκειμένου να ανατρέψουμε και το μοντέλο ιδιωτικοποίησης της προηγούμενης κυβέρνησης.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
η εξέλιξη της λιμενικής βιομηχανίας και η αναβάθμιση του ρόλου των λιμένων και ιδιαίτερα των χερσαίων ζωνών τους, από χώρο απλής υποδοχής και φορτοεκφόρτωσης φορτηγών πλοίων σε κέντρα Logistics, έχει υποχρεώσει τους φορείς διαχείρισης λιμένων σε αναζήτηση συνεργασιών, κοινοπραξιών και μεταβιβάσεων, προκειμένου να εξασφαλίσουν μη κρατικές πηγές χρηματοδότησης, καθώς οι ανάγκες ήταν αρκετά μεγάλες για την υλοποίηση των απαραίτητων αναπτυξιακών έργων, είτε σε υποδομές και αναδομές, είτε και σε δραστηριότητες.
Η αναγκαιότητα αυτή οδήγησε στην εφαρμογή πολλαπλών μοντέλων παραχωρήσεων μου. Ένα εξ αυτών, ήταν το μοντέλο ιδιωτικοποίησης μέσω της πώλησης του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών και της σύναψης σύμβασης με ανάδοχο ιδιώτη, ο οποίος αναλαμβάνει τη συνολική διοίκηση του λιμένα. Το συγκεκριμένο μοντέλο προκρίθηκε για τους λιμένες Πειραιά και Θεσσαλονίκης. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση, δεν θα μπορούσαμε να προκρίνουμε μια τέτοια μέθοδο στην ανάπτυξη των περιφερειακών λιμανιών της χώρας, όχι μόνο για πολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους, τους οποίους, προφανώς, δεν χρειάζεται να αναλύσω, αλλά και για τους εξής οικονομικούς, κυρίως, λόγους που μπορώ να παραθέσω συνοπτικά.
Το οικονομικό μέγεθος των οργανισμών θα ήταν αποτρεπτικό για την προσέλκυση σοβαρών επενδυτών, η ποικιλία των δραστηριοτήτων αλλά και τα χαμηλά επίπεδα διακίνησης, επίσης, δεν θα ήταν ελκυστικά, όπως επίσης, η μεγάλη συνάφεια και άμεση γειτνίαση των δραστηριοτήτων του λιμένα με τις δραστηριότητες του αστικού περιβάλλοντος, θα υποχρέωνε τους αναδόχους ασχολούνται με δραστηριότητες που δεν θα είχαν σχέση με εμπορική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν ή να αποκλείουν τέτοιες παράλληλες κοινωνικές, κυρίως, δράσεις.
Για αυτούς και πολλούς άλλους λόγους, κυρίως, όμως, γιατί για εμάς είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι φορείς διαχείρισης των λιμένων και των λιμενικών υποδομών να παραμένουν υπό Δημόσιο έλεγχο, επιλέξαμε να τα αξιοποιήσουμε όχι με τη μέθοδο της πώλησης των μετοχών τους, αλλά με τη μέθοδο της προώθησης υπό παραχωρήσεων λιμενικών χωρών και δραστηριοτήτων, με σκοπό την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων στη λιμενική βιομηχανία, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και όρους ικανούς να διασφαλίσουν την καλή λειτουργία, την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητά του εκάστοτε λιμένα, δηλαδή, με μια αναπτυξιακή προοπτική. Εκτός αυτού, η επιλογή της συγκεκριμένης μεθόδου, συνειδητά εναρμονίζεται με την μακροχρόνια διεθνή και ενωσιακή πρακτική και εμπειρία στη λιμενική βιομηχανία, η οποία δίνει την δυνατότητα επιλογής εξειδικευμένων επενδυτών προς όφελος της ελληνικής οικονομίας.
Εκτός από τον κύριο άξονα των υπό παραχωρήσεων, όμως, στο δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου προβλέπεται και μια σειρά σημαντικών διατάξεων που αφορούν:
– στον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας προσλήψεων των πλοηγών,
– σε τροποποιήσεις για την εφαρμογή του μητρώου τουριστικών πλοίων των μικρών σκαφών και την λειτουργία της αγοράς επαγγελματικών σκαφών αναψυχής,
– στην επέκταση των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής,
– στην αναμόρφωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου που διέπει το εκπαιδευτικό προσωπικό των ακαδημιών εμπορικού ναυτικού,
– στην ενίσχυση της ναυτεργατικής νομοθεσίας, αλλά και στη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Λιμενικού Σώματος, Ελληνικής Ακτοφυλακής κ.α. που θα αναφέρω αναλυτικά παρακάτω.
Ας εξετάσουμε, όμως, αναλυτικότερα τα δύο αυτά μέρη του σχεδίου νόμου.
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, είναι αποτέλεσμα πολύμηνης διαβούλευσης και διαπραγμάτευσης με τους Οργανισμούς Λιμένων, το ΤΑΙΠΕΔ για τους θεσμούς, καθώς θέλαμε να αποφύγουμε τις λανθασμένες προσεγγίσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων, οι οποίες είχαν επιλέξει και συμφωνήσει το μοντέλο της ιδιωτικοποίησης για την αξιοποίηση των Λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης, αλλά και των Περιφερειακών Λιμανιών.
Ο στόχος αυτός επετεύχθη, καθώς τα λιμάνια παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο. Το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών των Οργανισμών Λιμένων δεν περιέρχεται υπό τον μετοχικό έλεγχο ιδιώτη επενδυτή και οι Οργανισμοί Λιμένων διατηρούν τον χαρακτήρα τους ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου διφυούς χαρακτήρα που ασκούν επιχειρηματική εκμετάλλευση, αλλά διατηρούν όλες τις αρμοδιότητες και εξουσίες τους που εμπεριέχουν άσκηση δημόσιας εξουσίας. Συγκεκριμένα, με το εν λόγω νομοσχέδιο:
- Κυρώνονται όλες οι υφιστάμενες Συμβάσεις Κύριας Παραχώρησης, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του αντίστοιχου Οργανισμού Λιμένος Α.Ε. και ρητά προβλέπεται η δυνατότητα σύναψης Συμβάσεων Υπό-παραχώρησης την οποία δεν προβλέπουν οι Συμβάσεις Κύριας Παραχώρησης.
- Δίνεται η δυνατότητα στο ΤΑΙΠΕΔ να προχωρήσει στην προκήρυξη των σχετικών διαγωνισμών, οι οποίοι αφορούν στην παραχώρηση συγκεκριμένων ή και συνδυασμένων δραστηριοτήτων, επιχειρησιακών μονάδων ή λιμενικών λειτουργιών και υπηρεσιών των εγκαταστάσεων των Περιφερειακών Λιμένων, όπως για παράδειγμα εμπορευματοκιβώτια, κρουαζιέρα, αποθήκες κ.λπ..
- Ορίζεται η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάδειξη του προτιμώμενου επενδυτή, την οποία διεξάγει το ΤΑΙΠΕΔ, καθώς το δικαίωμα και η εξουσία διάθεσης δικαιώματος υπό-παραχωρήσεων, περιέρχεται και ασκείται αποκλειστικά από αυτό.Ιδιαίτερα σημαντικό σημείο, είναι ότι η επιλογή των δραστηριοτήτων προς υπό-παραχώρηση, προκύπτει μετά από συμφωνία του Οργανισμού Λιμένα του Υπουργείου Ναυτιλίας και του ΤΑΙΠΕΔ.
- Παράλληλα, προβλέπεται η επιβολή στον υπό-παραχωρησιούχο του αντισταθμιστικού ανταποδοτικού τέλους υπέρ του οικείου Οργανισμού Λιμένος, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων του υπό-παραχωρησιούχου με δυνατότητα υπέρβασης στις οριζόμενες περιπτώσεις. Το προαναφερθέν τέλος επιβάλλεται επιπλέον και ανεξάρτητα από το συνολικό οικονομικό αντάλλαγμα της παραχώρησης που καταβάλλει ο υπό-παραχωρησιούχος. Το ακριβές ύψος του τέλους αυτού προσδιορίζεται με Κοινή Υπουργική Απόφαση, βάσει μελέτης βιωσιμότητας χρηματοοικονομικού συμβούλου, ο οποίος προσλαμβάνεται από τη διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος. Η παράμετρος αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική για το οικονομικό όφελος των Οργανισμών Λιμένων, καθώς ακόμη και σε περίπτωση μικρής οικονομικής κλίμακας θα εξασφαλίσουν το συμφέρον ποσοστό για τη βιωσιμότητα του Οργανισμού.
- Επίσης, αυξάνεται κατά ενάμισι τοις εκατό και διαμορφώνεται από το δύο τοις εκατό σε τρεισήμισι τοις εκατό το ποσοστό του ανταλλάγματος υπέρ του δημοσίου επί του συνόλου των ενοποιημένων ετήσιων εσόδων των Οργανισμών Λιμένος της οικείας χρήσης, τέλος, το οποίο θα καταβάλλεται, πλέον στον οικείο Δήμο.
Σε γενικό πλαίσιο, όπως προανέφερα, το παρόν νομοσχέδιο στοχεύει στην βέλτιστη και στην πλέον επωφελή για το δημόσιο συμφέρον, μέθοδο αξιοποίησης των περιφερειακών λιμανιών. Μέσω της σύναψης Συμβάσεων Υπό-παραχώρησης του δικαιώματος εκμετάλλευσης συγκεκριμένων και συνδυασμένων επιχειρησιακών μονάδων ή λιμενικών λειτουργιών και υπηρεσιών των λιμενικών εγκαταστάσεων, δίνεται η δυνατότητα στα λιμάνια αυτά να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις συνδυασμένες δραστηριότητες προς όφελος του Οργανισμού.
Εκτός αυτού, με το παρόν νομοσχέδιο, στοχεύουμε στην προσέλκυση επενδυτών με εξειδικευμένη εμπειρία που θα επιτρέψει τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς και τη στοχευμένη ανάπτυξη των υποπαραχωρούμενων λιμενικών δραστηριοτήτων και των επιχειρησιακών μονάδων των Περιφερειακών Λιμένων στο άμεσο μέλλον.
Στο δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου, προβλέπονται διατάξεις με λοιπές ρυθμίσεις, αρμοδιότητας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής που αφορούν στον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας πρόσληψης Πλοηγών, διατάξεις που αφορούν στην αδιάβλητη διαγωνιστική διαδικασία, την απλοποίηση των δικαιολογητικών, την ενίσχυση της διαφάνειας και της αμεροληψίας, τον εκσυγχρονισμό των εξεταζόμενων μαθημάτων.
Επίσης, προβλέπονται, επείγουσες τροποποιήσεις του νόμου 4256/2014 σε συνάρτηση με την επικείμενη εφαρμογή του Μητρώου Τουριστικών, πλέον και Μικρών Σκαφών, αλλά και με την απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς επαγγελματικών σκαφών αναψυχής.
Συγκεκριμένα, για τα πλοία αναψυχής μέχρι 24 μέτρα, που επιτρέπεται να εκναυλώνονται χωρίς να υπηρετεί σε αυτά πλοίαρχος και πλήρωμα, τη διακυβέρνηση των οποίων αναλαμβάνει κυβερνήτης που διαθέτει τα κατά νόμο απαιτούμενα προσόντα.
Επιπλέον, προβλέπονται διατάξεις που αφορούν στη συνέχιση της λειτουργίας του Οίκου Ναύτου και του Γραφείου Ευρέσεως Ναυτικής Εργασίας για την προαγωγή της απασχόλησης και την ενίσχυση της προστασίας των δικαιωμάτων των ναυτικών, αλλά και για την καλύτερη διοικητική οργάνωση των Υπηρεσιών αυτών.
Στην τροποποίηση για την άμεση παροχή δυνατότητας κατασκευής ραμπών πρόσβασης μικρών σκαφών στη θάλασσα, για να καλύπτονται οι ανάγκες τουριστικής ανάπτυξης και των παραμεθόριων περιοχών.
Στην επέκταση των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, σε όλα τα νησιά της ελληνικής επικράτειας, εκτός της Κρήτης, της Εύβοιας και της Λευκάδας, με σκοπό την αποτελεσματικότερη επίλυση των διαφόρων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά νησιά.
Σε αναμόρφωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, που διέπει το εκπαιδευτικό προσωπικό των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού της επικράτειας, αλλά και στον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του Κέντρου Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού, Πλοιάρχων- Μηχανικών, στη Μακεδονία, ώστε να αποσυμφορηθεί και η πολύμηνη αναμονή στο Κέντρο του Ρέντη.
Σε βελτίωση του Προεδρικού Διατάγματος 31/2018 αναφορικά με τις Σχολές Ναυαγοσωστικής Εκπαίδευσης του Γενικού Κανονισμού Λιμένος αρ. 20/1999, όπως ισχύει και σε καθιέρωση Ημέρας Πρόληψης Θαλάσσιων Ατυχημάτων και Πνιγμών.
Στην ενίσχυση της ναυτεργατικής νομοθεσίας, με πρόβλεψη υποχρεωτικής ανασύστασης ναυτολογίου των πλοίων και ηλεκτρονικής πληρωμής ναυτικών δια τραπέζης για την περαιτέρω ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Σε επέκταση άσκησης αρμοδιοτήτων του Λιμενικού Σώματος στον αιγιαλό και στην παραλία, ώστε να μη συγχέονται πλέον οι αρμοδιότητες με την αστυνομία και να πραγματοποιείται αποτελεσματικότερα ο έλεγχος και η φύλαξη.
Αυτές και πολλές άλλες διατάξεις περιλαμβάνονται στο παρόν σχέδιο νόμου, τις οποίες, βέβαια, θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε εκτενώς και στις επόμενες συνεδριάσεις της Επιτροπής μας.
Κλείνοντας, κυρία Πρόεδρε και κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, θα μου επιτρέψετε μόνο μία αναφορά στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι ένα λιμάνι, που διαθέτει μεγάλη σε έκταση χερσαία ζώνη και βρίσκεται σε κομβική γεωστρατηγική θέση. Ένα λιμάνι με τεράστιες δυνατότητες και προοπτικές, ιδιαίτερα στον τομέα των συνδυασμένων μεταφορών, το οποίο, ωστόσο, για δεκαετίες, έμενε αναξιοποίητο και υποβαθμισμένο.
Το χειρότερο όλων είναι ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση ήδη συζητούσε και είχε δρομολογήσει την πλήρη πώληση και ιδιωτικοποίηση του.
Η συζήτηση και μόνο της μεθόδου των συνεργειών και υπό-παραχωρήσεων, έφερε στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης πλήθος αξιόπιστων επενδυτών και αναπτυξιακών προτάσεων, για δεκάδες δραστηριότητες, όπως την κρουαζιέρα, την εξυπηρέτηση ενεργειακών projects, τη δημιουργία εμπορευματικού κέντρου και εφοδιαστικής αλυσίδας -, δηλαδή, τη μετατροπή του σε ένα σύγχρονο διακομιστικό Κέντρο ενταγμένο στην εθνική αναπτυξιακή στρατηγική.
Όπως αντιλαμβανόμαστε, η ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου ανοίγει για την περιοχή της Θράκης και όχι μόνον, τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης με υψηλό αριθμό δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, που είναι και ένας από τους βασικότερους στόχους μας.
Σας ευχαριστώ πολύ.