Στα μέσα Δεκεμβρίου βρέθηκα στην Κύπρο για ένα τριήμερο. Είχα αρκετά χρόνια να πάω στην Πατρίδα μου και η ευκαιρία να γιορτάσουμε τα 85α γενέθλια ...
Στα μέσα Δεκεμβρίου βρέθηκα στην Κύπρο για ένα τριήμερο. Είχα αρκετά χρόνια να πάω στην Πατρίδα μου και η ευκαιρία να γιορτάσουμε τα 85α γενέθλια ενός πολύ αγαπητού στενού συγγενή υπήρξε καταλυτική. Οι εκπλήξεις φάνηκαν από τη στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο νησί. Στον έλεγχο διαβατηρίων οι περισσότεροι επιβάτες χρησιμοποιούσαν τα περίπου 20 αυτόματα συστήματα ελέγχου, ώστε η διαδικασία ολοκληρωνόταν σε δευτερόλεπτα. Στην επιστροφή μου, στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» είδα με ικανοποίηση ότι παρόμοια συστήματα έχουν εγκατασταθεί και εδώ, αλλά είναι ακόμα πολύ λίγα και η χρήση τους είναι μάλλον πιλοτική. Εστω.
Το ταξί που μας μετέφερε από τη Λάρνακα στη Λευκωσία ήταν ένα ολοκαίνουργιο και πεντακάθαρο αυτόματο Mercedes! Γενικά όλα τα ταξί στην Κύπρο είναι καινούργια. Μάλιστα, σε μια άλλη μετακίνηση μου το ταξί ήταν μια λιμουζίνα BMW της σειράς 7! Μπορεί να είναι συμπτωματικό, αλλά δεν συνάντησα κανέναν οδηγό ταξί να καπνίζει, ούτε να μερακλώνει με βαριά λαϊκά τραγούδια στο ραδιόφωνο, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα μας. Επιπλέον κανένας οδηγός δεν χρησιμοποίησε το κινητό τηλέφωνό του, γιατί το πρόστιμο είναι τσουχτερό. Αν θυμάμαι καλά 85 ευρώ (με πρόθεση να γίνουν 300) πληρωτέο επιτόπου! Αν δεν υπάρχουν μετρητά, δέχονται και κάρτες, αλλιώτικα καλά ξεμπερδέματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Κύπρο η ποινή είναι πρόστιμο ή φυλακή. Δεν υπάρχει εξαγοράσιμη ποινή φυλάκισης!
Η πρώτη προγραμματισμένη συνάντηση ήταν με συγγενείς και φίλους στην καφετερία της υπεραγοράς «ΑλφαΜέγα» στη Λευκωσία. Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα ήταν οι ώρες λειτουργίας του καταστήματος: Δευτέρα - Σάββατο 07.00 - 21.00 και Κυριακή 09.00 - 21.00. Από περιέργεια μπήκα στο site της εταιρείας για να διαπιστώσω αν το ίδιο ωράριο ακολουθούν και τα υπόλοιπα καταστήματά της σε όλη την Κύπρο. Πράγματι, παντού ισχύει το ίδιο ωράριο εκτός από δύο περιπτώσεις όπου το ωράριο είναι ακόμα πιο διευρυμένο! Η μία περίπτωση δεν έχει τόση σημασία, αλλά η δεύτερη περίπτωση αξίζει να σημειωθεί, γιατί ακριβώς δείχνει ότι το ωράριο πρέπει να ακολουθεί τον πελάτη και όχι ο πελάτης το ωράριο. Αφορά την υπεραγορά στη Μαρίνα Λεμεσού (για την οποία γράφω παρακάτω), η οποία λειτουργεί Δευτέρα - Πέμπτη 08.00 - 22.00 και Παρασκευή - Κυριακή 08.00 - 23.00! Οπως καταλαβαίνετε, η πρώτη μου κουβέντα με τον επιχειρηματία ήταν για το ωράριο, το οποίο εδώ στην Ελλάδα αποτελεί ταμπού. Και στην Κύπρο υπήρξαν αντιδράσεις, αλλά στο τέλος πέτυχαν τη λειτουργία των υπεραγορών τις Κυριακές. Μου έδωσε μάλιστα δύο πολύ σημαντικά στοιχεία που αναδεικνύουν ότι η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές ωφελεί τόσο τους επιχειρηματίες όσο και τους εργαζομένους. Για την επιχείρηση ο τζίρος την Κυριακή είναι ο δεύτερος καλύτερος τζίρος της εβδομάδας μετά τον τζίρο του Σαββάτου. Αλλά και για τους εργαζομένους υπάρχει σημαντικό όφελος. Οι ετήσιες υπερωριακές αποδοχές τους για την εργασία την Κυριακή ξεπερνούν τα 55 εκατομμύρια ευρώ! Για τις 2.500 εργαζομένους στις υπεραγορές της Κύπρου αυτό είναι ένα σημαντικό πρόσθετο εισόδημα.
Συζητώντας για το θέμα του ωραρίου, μου είπε ότι μελετάνε τη δυνατότητα να ανοίξουν μία υπεραγορά σε κάθε μεγάλη πόλη της Κύπρου, η οποία να λειτουργεί 7 ημέρες την εβδομάδα για όλο το 24ωρο. Ελληνες και Χριστιανοί Ορθόδοξοι στην Κύπρο δεν έχουν κανένα ταμπού για τη λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές. Μόνο εμείς εδώ, παρ’ όλη την ανεργία, δεν θέλουμε να διευρύνουμε το ωράριο για να απορροφήσουμε ανέργους.
Στα εστιατόρια το κάπνισμα απαγορεύεται και φυσικά το μέτρο τηρείται παντού, ακόμα και στα λαϊκά σουβλατζίδικα. Οταν προσπάθησα να ανοίξω συζήτηση για το θέμα του καπνίσματος, οι συνομιλητές μου φάνηκαν να εκπλήσσονται.
Η απαγόρευση είναι απαγόρευση και κανένας δεν διανοείται να μην τηρήσει τον Νόμο. Ακόμα και στην περίφημη ιδιωτική λέσχη «Ενωσις Νέων Trust» (κάτι σαν την Αθηναϊκή Λέσχη), που επισκέφθηκα την Κυριακή, το κάπνισμα επιτρέπεται μόνο σε ένα ξεχωριστό χώρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι την ημέρα εκείνη οι περισσότεροι θαμώνες παρακολουθούσαν (χωρίς τσιγάρο) στην τηλεόραση τον αγώνα Ομόνοιας - Αποέλ, μια αιώνια μάχη μεταξύ των δύο αντιπάλων. Το El Classico της Κύπρου! Παρά το γεγονός ότι πέρασα τα πρώτα 19 μου χρόνια στη Λευκωσία, μου ήταν αδύνατο να προσανατολιστώ. Είναι πραγματικά πολύ μεγάλη η ανάπτυξη της πόλης προς όλες τις κατευθύνσεις, ακόμα και στο ύψος. Δύο ουρανοξύστες με περισσότερους από 30 ορόφους χτίζονται (από ξένες εταιρείες) στη Λευκωσία, για να καλύψουν τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση.
Ελάτε τώρα να δούμε την περίπτωση της Μαρίνας της Λεμεσού. Μια μικρή αναδρομή στην ιστορία είναι απαραίτητη για να αντιληφθούμε το μέγεθος και την επιτυχία του εγχειρήματος. Πριν από την εισβολή του 1974, οι πόλεις με τη μεγαλύτερη τουριστική δραστηριότητα ήταν η Αμμόχωστος και η Κερύνεια. Οι υπόλοιπες τρεις παραθαλάσσιες πόλεις της Κύπρου, Λάρνακα, Λεμεσός και Πάφος, ήταν εντελώς υποβαθμισμένες. Το 1974, η Κύπρος έχασε περίπου το 30% των εδαφών της και το 50% της οικονομίας της. Οι Κύπριοι, αντί να κλαίνε τη μοίρα τους, αναζήτησαν άλλους τρόπους ανάπτυξης. Η Λεμεσός ουσιαστικά ξαναχτίστηκε και έγινε μια σύγχρονη πόλη με μοναδικά ξενοδοχεία πολυτελείας. Η Πάφος απέκτησε το δικό της αεροδρόμιο και αναπτύχθηκε τουριστικά. Το ίδιο και η Λάρνακα με την κοντινή Αγία Νάπα. Εκεί όμως που έγινε η μεγαλύτερη ανάπτυξη είναι η Μαρίνα της Λεμεσού. Με προσχώσεις και τη δημιουργία δύο τεχνητών νησιών (σημ. έτσι η Κύπρος απέκτησε νέα εδάφη) αναπτύχθηκε μια μοναδική δραστηριότητα με τεράστιες οικονομικές συνέπειες για την Κύπρο. Είναι πραγματικά δύσκολο να περιγράψει κανείς με λόγια τη Μαρίνα Λεμεσού. Οποιος ενδιαφέρεται να δει τι σημαίνει ανάπτυξη και αξιοποίηση δεν έχει παρά να επισκεφθεί το επίσημο site: www.limassolmarina.com Θα προσπαθήσω να σας παραθέσω επιγραμματικά μερικά στοιχεία για να διαπιστώσετε την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα των Ελληνοκυπρίων. Η σύμβαση υπογράφηκε στις 25/1/2010 και η έναρξη των εργασιών ξεκίνησε τον Μάιο του 2010. Οι πρώτες επαύλεις παραδόθηκαν στους ιδιοκτήτες τον Μάρτιο του 2015. Η Μαρίνα περιλαμβάνει 170.000 τ.μ. θάλασσα, 41.400 τ.μ. κατοικίες και 6.600 τ.μ. για εμπορική χρήση. Οι πωλήσεις κατοικιών έχουν αποφέρει ήδη 400 εκατομμύρια ευρώ. Ακόμα και τα διαμερίσματα στις πολυκατοικίες πωλούνται προς 10.000-15.000 ευρώ το τ.μ.! Οι ιδιοκτήτες ανήκουν σε περισσότερες από 30 εθνικότητες αποδεικνύοντας την ευρύτατη αποδοχή του έργου. To όλο έργο έχει αναβαθμίσει την Κύπρο στον παγκόσμιο ναυτικό χάρτη σκαφών αναψυχής. Οι επαύλεις εφάπτονται με ιδιωτικές θέσεις ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής μήκους μέχρι και 60 μέτρων, κάτι πρωτόγνωρο για την Ανατολική Μεσόγειο. Τέλος, έχουν δημιουργηθεί περισσότερες από 1.000 θέσεις εργασίας. Μια σύγκριση με την περίπτωση του Ελληνικού τα λέει όλα. Εμείς τρωγόμαστε να μη γίνει το έργο και οι Κύπριοι το τελείωσαν.
Θα τελείωνα το σημερινό κείμενο εδώ, αλλά στις 26 Ιανουαρίου 2019 διάβασα στην «Κ» μια είδηση που μου έκανε τόση εντύπωση, που υποχρεωτικά πρέπει να την αναδείξω. Αντιγράφω:
«Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Πανεπιστημίου της Κύπρου αναλαμβάνει ο κ. Γιώργος Δαυίδ, όπως ανακοινώθηκε από την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία πριν από λίγες ημέρες κατέληξε στις αποφάσεις της για τα νέα μέλη των Δ.Σ. σε ημικρατικούς οργανισμούς της Κύπρου. Ο γνωστός επιχειρηματίας υπήρξε την προηγούμενη περίοδο (2015-2018) αντιπρόεδρος του συγκεκριμένου συμβουλίου…»
Τα σχόλια είναι περιττά. Οταν σε μια χώρα Πρόεδρος του Δ.Σ. του Πανεπιστημίου αναλαμβάνει ένας καταξιωμένος επιχειρηματίας, η χώρα σίγουρα θα πάει μπροστά. Η ανάπτυξη μόνο από τους επιχειρηματίες έρχεται. Για να θυμηθούμε και τον George Bernard Shaw: «Αυτοί που μπορούν κάνουν, οι υπόλοιποι διδάσκουν!». Ετσι ακριβώς και ο 85χρονος επιχειρηματίας αποφάσισε στα 65 του χρόνια να δημιουργήσει μια νέα αυτοκρατορία και φυσικά τα κατάφερε. Εμείς εδώ στην Ελλάδα μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με όνειρο μια θέση στο Δημόσιο και σύνταξη στα 50. Ετσι όμως δεν μπορούμε να πάμε μπροστά!
ΥΓ. Στο δείπνο για τα γενέθλια είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να τραγουδάει με επιτυχία Χατζή! Είναι η αδυναμία του.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.