Οκτώ μήνες μετά το ναυάγιο του Αγία Ζώνη ΙΙ και τη διαρροή 2.500 τόνων πετρελαίου στο Σαρωνικό, συνεχίζεται η παρακολούθηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων που επλήγησαν από την πετρελαιοκηλίδα.
Οι δειγματοληψίες που ξεκίνησαν λίγες ημέρες μετά το ναυάγιο, επαναλαμβάνονται κάθε μήνα από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, Αρχιπέλαγος, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Υδρογονανθράκων του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Essex Αγγλίας και με τη στήριξη του Βρετανικού Συμβουλίου Ερευνας Φυσικού Περιβάλλοντος (NERC).
Στόχο έχουν να παραχθούν αντικειμενικά συμπεράσματα αναφορικά με τη βιοσυσσώρευση τοξικών ουσιών σε ψάρια και θαλασσινά, αλλά και την παρακολούθηση της γενικότερης κατάστασης των παράκτιων οικοσυστημάτων της περιοχής, μέσω της πόντισης ειδικών μετρητών.
Καθάρισε ο Σαρωνικός;
Η απορία όλων είναι αν σήμερα, οκτώ μήνες μετά τη βύθιση του δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη ΙΙ» που προκάλεσε την πετρελαιοκηλίδα στο Σαρωνικό, η θαλάσσια περιοχή καθάρισε.
Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, Αρχιπέλαγος, υπογραμμίζει ότι έγινε καλός καθαρισμός των ακτών κολύμβησης, ωστόσο, σημειώνει, ότι ο Σαρωνικός ήταν ήδη μία από τις πλέον επιβαρυμένες θαλάσσιες περιοχές στη Βορειοανατολική Μεσόγειο, λόγω της χρόνιας και έντονης ανθρωπογενούς ρύπανσης.
Είναι μία περιοχή στην οποία συνυπάρχουν έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις όπως η βαριά και ρυπογόνος βιομηχανική ζώνη (ναυπηγία, διυλιστήρια, διαλυτήρια πλοίων, φορτοεκφορτωτικές ζώνες), τα λύματα και οι απορροές της πόλης που ξεπερνάει τα 5 εκατομμύρια σε πληθυσμό, κ.α.. Στις περιβαλλοντικές πιέσεις προστίθενται και οι ρυπογόνες ουσίες (π.χ. από τα τοξικά υφαλοχρώματα) που καταλήγουν στη θάλασσα από την ετησία επισκευή περισσότερων από 10.000 σκάφων αναψυχής σε ακατάλληλους παράκτιους χώρους, κατά προκλητική παράβαση του θεσμικού πλαισίου.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και παρά τις επιτυχείς εργασίες καθαρισμού των ακτών κολύμβησης από το πετρέλαιο, είναι σημαντικό να συνεχιστεί η παρακολούθηση των συνεπειών του ναυαγίου του Αγία Ζώνη ΙΙ, με στόχο να καθοριστεί σε ποιο βαθμό η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων και της τροφικής αλυσίδας οφείλεται στο ναυάγιο και σε ποιο βαθμό οφείλεται στις χρόνιες και αυξανόμενες ανθρωπογενείς πιέσεις που δέχεται ο Σαρωνικός.
Σύμφωνα με το «Αρχιπέλαγος», οι διάφοροι τύποι βακτηρίων που αποικοδομούν το πετρέλαιο, μπορούν να καθαρίζουν το θαλάσσιο περιβάλλον μέσα από φυσικές διεργασίες και θα μπορούσαν στο μέλλον να αποτελέσουν σημαντικό βιοτεχνολογικό εργαλείο για τον καθαρισμό πετρελαιοκηλίδων.
Απαιτούνται πολλά διαφορετικά είδη μικροοργανισμών που δρουν παράλληλα, για να διασπάσουν τους εκατοντάδες διαφορετικούς τύπους υδρογονανθράκων που βρίσκονται στο πετρέλαιο.
Ομως έως σήμερα οι γνώσεις είναι σχετικά περιορισμένες αναφορικά με πώς αυτές οι συναθροίσεις βακτηρίων αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται έπειτα από μία πετρελαιοκηλίδα. Καθώς οι ευκαιρίες έρευνας πετρελαιοκηλίδας στο πεδίο είναι ευτυχώς πολύ σπάνιες, είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί αυτή η περιβαλλοντική καταστροφή, έτσι ώστε τουλάχιστον να βελτιωθεί η κατανόηση του πώς οι μικροβιακές κοινότητες αποικοδομούν το πετρέλαιο, βελτιώνοντας έτσι και το σχεδιασμό αποτελεσματικότερων στρατηγικών αποκατάστασης μελλοντικών πετρελαιοκηλίδων.
