Το εγχείρημα που θέλει να κρατήσει ζωντανό ένα ζωτικό κομμάτι της ιστορίας της Ελλάδας
Η εικόνα ενός ξύλινου ψαροκάικου που λικνίζεται ήρεμο στα νερά της θάλασσας είναι μια από τις πιο γαλήνιες και όμορφες εικόνες που συνοδεύουν την Ελλάδα, ανά τον κόσμο. Όμως, τα παραδοσιακά ξύλινα σκάφη, που αποτέλεσαν ένα ζωτικό κομμάτι της ναυτικής κληρονομιάς αλλά και της ιστορίας ολόκληρης της Ελλάδας οδεύουν «προς το θάνατο».
Γράφει η Λήδα Δεληγιάννη - Φωτογραφίες για το news Γιάννης Κέμμος
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η ΕΕ έδωσε τη δυνατότητα σε όσους αλιείς θέλουν να καταστρέψουν τα παραδοσιακά ξύλινα ψαροκάικα να λάβουν αποζημίωση (και μάλιστα καθόλου ευκαταφρόνητη αφού για ένα μέσο σκάφος 10 μέτρων η αποζημίωση μπορεί να φτάσει και τις 60.000 ευρώ).
Η οδηγία είχε ως στόχο την προστασία της θαλάσσιας ζωής και προέβλεπε την απόσυρση της επαγγελματικής άδειας των αλιέων ώστε να διαφυλαχθούν τα αλιεύματα. Όμως, σαν παράπλευρη συνέπεια είχε εκατοντάδες παραδοσιακά σκάφη να καταλήξουν ένας σωρός από ξύλα.
Σύμφωνα με στοιχεία που είχε δώσει στη δημοσιότητα στις αρχές του 2018 το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνικού Συνδέσμου Παραδοσιακών Σκαφών, είχε εγκριθεί η καταστροφή 763 παραδοσιακών αλιευτικών σκαφών και εκκρεμούσε η έγκριση άλλων 522 αιτήσεων.
Ένα νέο εγχείρημα, όμως, που υπάρχει στα σκαριά, φιλοδοξεί να σώσει αυτά τα παραδοσιακά… σκαριά και μαζί το όμορφο αυτό κομμάτι της ιστορίας του τόπου.
Ο δήμος Πειραιά έχει δρομολογήσει ένα μεγάλο σχέδιο ανάπλασης του Μικρολίμανου. Στο σχέδιο που σας παρουσιάσαμε μέσα από το news.gr υπάρχει και ένας σχεδιασμός για να δημιουργηθεί στα νερά του Μικρολίμανου ένα ανοικτό μουσείο τέτοιων παραδοσιακών ξύλινων σκαφών.
Όπως μάθαμε από τον κ. Κυριάκο Σιγαλάκο, αντιδήμαρχο Πειραιά και επικεφαλής της Διεύθυνσης Δόμησης και Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικού του δήμου, εφόσον προχωρήσει το σχέδιο, θα δημιουργηθεί το υπαίθριο αυτό μουσείο, που θα ενταχθεί στο σχέδιο ανάπλασης του παραλιακού μετώπου του Πειραιά.
Το μουσείο θα αριθμεί περίπου 20 τέτοια παραδοσιακά σκάφη τα οποία θα συντηρηθούν και θα είναι επισκέψιμα για το κοινό.
Έτσι, τα κειμήλια αυτά της ιστορίας του τόπου θα επιστρέψουν στην πατρίδα του αφού το Μικρολίμανο ανέκαθεν υπήρξε καταφύγιο και γιατάκι για τους αλιείς.
Πώς γίνεται η καταστροφή ενός παραδοσιακού σκάφους
Ένα ξύλινο σκάφος έχει μέσο μήκος 8 – 10 μέτρα. Τα σκάφη αυτά κατασκευάζονταν παραδοσιακά στους ταρσανάδες και η κατασκευή τους μπορεί να απαιτούσε έως και 2 χρόνια.
Για την καταστροφή τους «αναλαμβάνουν» οι μπουλντόζες και δεν απαιτείται πάνω από ένα τέταρτο της ώρας για να καταστραφούν και να μείνει μόνον ένας σωρός από ξύλα.
Ο πρόεδρος της Ενωσης Παραδοσιακών Σκαφών, Νίκος Καβαλιέρος, είχε αναφέρει ότι τα τελευταία 12 χρόνια που υπάρχει η ευρωπαϊκή οδηγία έχουν καταστραφεί περίπου 10.000 τέτοια σκάφη.
Πάντως, τα παραδοσιακά αυτά σκάφη, σε κάποιες περιπτώσεις έχουν διασωθεί και η χρήση τους έχει αλλάξει σε τουριστική. Μάλιστα, ο Συνδέσμος Παραδοσιακών Σκαφών έχει καταθέσει πρόταση για την αξιοποίησή τους, μέσω διαδικασίας εκποίησης από τον ΟΔΔΥ. «Ο Σύνδεσμος μας από πολλών ετών έχει προτείνει αντί της καταστροφής τους, την αλλαγή χρήσης των αλιευτικών σκαφών σε ιδιωτικά ή επαγγελματικά σκάφη αναψυχής με αγορά τους μέσω της διαδικασίας εκποίηση τους μέσω του ΟΔΔΥ προς κάθε Έλληνα η αλλοδαπό φίλο της ελληνικής παραδοσιακής χειροποίητης ναυπηγικής τέχνης» όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του Συνδέσμου.